– सानुराजा शाक्य नेवाः जाति नेपाःया राजधानी नेपाःगाःया आदिवासी भूमिपुत्रतय्त नेवाः धाइ । थौकन्हे नेवाःत संघीयगणतन्त्र नेपाःया फुक्क जिल्लाय् न्यनाच्वंगु दु । नेपालं पिने भारत, भुटान व अमेरिका लगायत संसारयायक्व देसय् नं नेवाःत च्वनाच्वंपि यक्व दु ।...

१. न्हूगु संविधानय् झी नेवाः  नांं संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र नेपालको संविधान, ११३५ प्रस्तावना मधेश तथा आदिवासी जनजाति आन्दोलनपाखें स्थापित मूल्य मान्यतायात नालाकासें  राष्ट्र बहुजातीय, बहुभाषिक, बहुधार्मिक, बहुसांस्कृतिक विशेषतायुक्त, भौगोलिक...

नेपाःया राजनीतिक ख्यलय् छम्ह हनेबहःम्ह व्यक्तित्वकथं धस्वानाच्वनादीम्ह आदिवासी जनजाति राष्ट्रिय आन्दोलन नेपालया नायःलिसें नेवाः न्ह्यलुवा पद्मरत्न तुलाधरं छुं ई न्ह्यः एकीकृत माओवादी पार्टी त्याग यानाः न्हू शक्ति दयेकेगु अभियानय् न्ह्यानाच्वंम्ह डा...

कालोबजारीया माध्यमं छुं भचा पेट्रोलियम पदार्थ व खाद्य सामानत आपूर्ति जुयाच्वंगुलि थःगु समस्या भचासां म्हो जुल धकाः खःला हाकुबजाःया कारणं सत्तारुढ दल व कर्मचारीतसें नं गैरकानुनी लाभ काये दयाच्वंगुलिं सरकार हाकुबजाः प्रतिमौन च्वना समस्याया समाधान...

विजयरत्न असंबरे थगुने नगुने नेपालभाषाया संकिपा ख्यः छगू कथं शुन्यथें जूगु खः । थगुने स्वंगु अले नगुने प्यंगुजक नेवाः संकिपा पिदंगुलिइ ने.सं.११३५ दुने झिगु नेवाः फिल्म पिदंगु खनेदत । थ्व दच्छिया दुने तिमिला, लाय् मदु पसः कला मदु ससः, धम्मवति, पागलपन...

बिजय स्यस्यः   नेपाल संवत धइगु नेवाःतय्गु जक संवत् मखु धइगु खँ स्यूपिनि दथुइ न्हूगु खँ मखये धुंकूगु जूसां आधारभुत तगिमय् लानाच्वंपिं व थ्व ख्यलय् चासो तयामच्वंपिं बौद्धिक मनूतसें अझ नं थुकियात नेवाःतय्गु संवत् धकाः हे तायेकाच्वंगु खनेदत । थुकथंया...

धात्थें सुवर्ण योगय् फिकाल धाःसा लु“ जुइगु विष्णुमतीया उगु तीर्थयात लखुतीर्थ धयाच्वन, अले लु“ कु जुइगु फि दिकूगु फल्चायात लखु फल्चा धयाच्वन । नेपाल संवत्या उत्पत्तिया गुगु बाखं दु, उगु बाखं दुसुला च्वंगु इलय् नं लखु तीर्थ व लखु तीर्थ यात वहे नामं...

– निर्मला श्रेष्ठ –थौंकन्हय् आधुनिक शिक्षाया कारयां झीगु देसय् पाश्चात्य संस्कार अर्थात् चालचलना दुहा“वयाच्वन । उकिं यानाः झीगु देशया संस्कार झन झन ल्वःमंका छ्वये धुंकल । थःगु मौलिक, थःगु रितिरिवाज, थःगु पहिचान नापं बिस्तारं बिस्तारं त्वःता हये...

सानुराजा शाक्यकांग्रेसं धोका बिइवं एमाओवादी पार्टीया कट्टर विरोधी एमाओवादीया हे बैशाखी चुया एमालेया नायः खड्ग ओलिं थःगु नेतृत्वय् सरकार दयेके माल । दकलय् अप्वः एमाओवादीयात हिस्यानाः न्ववायेगुलिइ प्रखरम्ह केपि ओलीया थ्व सरकारं नं परिवर्तनया आभास बिइत...

–डा. चुन्दा बज्राचार्य म्हपूजायात कयाः च्वसा न्ह्याका दीपिन्संं थःथःगु कथं हे अभिव्यक्त यानादीगु खनेदु । संस्कृतविद् भाजु सत्यमोहन जोशीजुं म्ह व म्हपूजा सम्बन्धी लेखय् म्हपजा धकाः सजीवतायात कयाः पूजा याइगुयात धयादीगु दु । अथवा मनूया...

बिजय स्यस्यःन्हूद“या जुलुसय् पंचायतकाल लिपा जुझारुपन म्हो व उत्सव माने यायेगु पहः आपाः खनेदया वल । उकिसनं नेपाल संवतया प्रवर्तक शंखर साख्वाःयात राष्ट्रिय बिभुतिया घोषणा व संचार माध्यमय् छ्यलाबुला जूबलय् झनहे लसता वल । आः वयाः नेपाल संवतयात राष्ट्रिय...

डा. चुन्दा बज्राचार्यनेपाल सम्वत् लिच्छवीकालय् न्ह्याःगु खः । थुगु संवत् न्ह्यासांनिसें हे नेपाःया इतिहासय् मध्यकाल नं न्ह्यानावःगु खः । थुगु संवत्यात मल्ल शासनकालय् राष्ट्रिय मान्यता बियाः प्रचलनय् तकं हःगु खः । भाषावंशावलीइ न्ह्यथनातःगु विवरणकथं...

–रामभोला महर्जन थ्व हलिमय् यक्व संवत थःगु देसया नामं, धर्मया नामं, जातिया नामं, राजा महाराजाया लुमन्ती व नामं प्रचलनय् वयाच्वंगु दु । वथें नेपाः देसय् छ्यलाबुला जुयाच्वने धुंकूगु व अझ तकं छ्यलाबुला जुयाच्वंगु अनुसन्धान यानाः स्वल धाःसा झीसं नेपाल...

बिजय स्यस्यःनेपाल संवत् राष्ट्रिय संवत् जुसेंलि थुकियात नेपाल राष्ट्र बैंकं छापे याकेगु नोटय् नं अंकित यायेमाः धइगु माग जुयाच्वंगु इलय् लाक्क हे नेपाली मुद्राया नोटय् विक्रम संवत् तयाहःगु दु । पा“य्म्वहलय् संवत् अंकित यायेगु चलन ला पुलांगु हे...

  विजयरत्न असंबरे नेपाल सम्बतय् ११३३य् निर्देशक सनमकुमार श्रेष्ठया “ख्याः वल ख्याः वल”, निर्देशक मानिक उराय्या “अजः मिखा”, निर्देशक बासु शाहीया “ब्याहा याये म्हाः” रुपिन डंगोलया “मतिनाया स्वां” नापं यानाः मुक्कं प्यंगू जक नेवाः फिल्म पिदनसा...

– मल्ल के. सुन्दर –निक्वःगु संविधान सभाया चुनावया झ्वलय् वःगु लिच्वःया लिध“साय् छथ्वलं नेपाःया राजनीतिइ आः पहिचान पक्षीय मुद्दाया आौचित्य अन्त्य जुल, झी नेवाः लगायत आदिवासी जनजातितय्सं तहाकःगु इलंनिसें एकल जातीय पहिचान सहितया राज्यपुनःसंरचना जुइमाः...

नेपाल संवतया पलिस्था नाप आतिकं महत्वपूर्णरुपं स्वाःगु लखुतीर्थया थौंकन्हय्या स्थिति स्वयेवलय् थुगु थासय् छगू इलय् अतिकं बांलाःगु खुसिचा बाः वयेगु याः धैगु लखुतीर्थनाप स्वाःगु नेपाल संवत्नेपाल संवतया पलिस्था नाप आतिकं महत्वपूर्णरुपं स्वाःगु...

सानुराजा शाक्य देस सामान्य अवस्थाय् मदु । मधेसी मोर्चाया आन्दोलन व नाकाय् बिउगु धर्नाया कारणं नाकाबन्दीया कारणं भारतं सिमा नाकां पेट्रोलियम पदार्थ लगायत मालवाहक गाडीत नेपाः प्रवेशय् नियमित मजुइवं नेपालय् पेट्रोलियम पदार्थ लगायत खाद्यान्न संकटं...

बिजय स्यस्यःस्वन्ति धइगु खँग्वः नं स्वन्हु तकया न्हिया संकेत खः धाःसा तिहार धायेबलय् नं स्वन्हुया हे संकेत खनेदु । तर हिन्दी भाषाय् त्यौहार धइगु खँग्वः नखःयात थुइकेत छ्यला वयाच्वंगु दु । लक्ष्मीपुजा, म्हपुजा व किजापुजा यानाः स्वन्हुया नखःयात स्वन्ति...

सानुराजा शाक्य थ्व सरकारयात छु विशेषण बिइगु वहसया विषय जुइफु । गुलिसिनं गिरिजाप्रसाद कोइरालां अठचालीस सालय् धाःगु माले मण्डले मसाले छम्ह हे खः धाःगु धापू झलझल लुमंकाः थ्व सरकारं प्रमाणित यात धकाः धयाच्वंगु दु । गुलिसितं थ्व अपवित्र गठबन्धन खः धकाः...

मोहनी नखः धइगु नेपाःया दकलय् तःधंगु नखः खः । खतुं थ्व नेपाःया जक नखः मखु, हिन्दूतय्गु हे नखः खः, अले हिन्दूया हे प्रभावय् लानाः धार्मिक सहिष्णुताय् च्वनाच्वंपिं बौद्धपिसं नं हनावयाच्वंगु नखः खः ।थन मोहनी धायेबलय् नेवाःतसें हनेगु बिस्कं व ब्यागलं पहः...

केशरत्न शाक्य  न्ह्याब्लें थें मोहनिया लुखाखलुइ ग्वाराभाइचा थ्यंकः वल । ‘दशैं नखःया भिन्तुना का न्है । छंगु जीवनय् जायेक सुखशान्ति बास लायेमा !’ ‘... भुत्रा सुखशान्ति बास लाइ का ! बरु सुखशान्ति बास लायेमा मखु, छंगु भागय् छगः जाःगु ग्याँस लायेमा...

  नेवाःत स्वन्ति जुलकि विशेष रुपं न्ह्यलं चाइ । लिमलां फमलां जुइ । अझला स्वन्तिया तिथी छुं च्वय् क्वय् लात धाःसा न्ह्यः हे वइमखु । मानौं स्वर्ग कुतुंवःथें महसुस जुइ । छटपट जुइ । तर मोहनि बलय् धाःसा म्हो जक वास्ता यानाच्वंगु दु । यःम्हेसिया यत्थे ।...

  विजयरत्न असंबरे नेपालभाषाया पत्रकारिता ख्यलय् मनोरञ्जन पत्रकारिता वा ग्ल्यामर पत्रकारिता ख्यःया चाकः उलि तःधं मजू । मनोरञ्जन पत्रकारिता ख्यःया चर्चा यायेगु खःसा विशेष यानाः संकिपा व कासाः ख्यःया खँ इलय्ब्यलय् पिहांवयां तुं च्वं । तर फेशन,...

नेवाःत स्वनिगःया आदिवासी धकाः धायेगुया अर्थ थन नेवाःत मेपिंसिकं न्ह्यः वयाः आदिकालंनिसें बसोबास यानावयाच्वंपिं खः । तर अथे धायेवं तुं झीपिं अमेरिकाया रेड इण्डियन थें मखु । अमेरिकाय् फुक्कं यूरोपं मनूत वयाः च्वंवल । इमिगु हे देय् जुल । अले...

  सानुराजा शाक्य केपि ओली प्रधानमन्त्री जुइ फइगु संभावना निक्वःगु संविधानसभाया चुनाव धुंकाःनिसें क्यंगु खः । उकिसनं कांगेस व एमालेया दथुइ संविधान दयेकेगु, सत्ता इना कायेगु खँय् सहमति जूसां निसें हे सुशील कोइराला धुंकाः केपी प्रधानमन्त्री धइगु...

नेपालभाषा गन थ्यनाच्वन, थ्व छगू बहसया विषय जुयाच्वंगु दु, नेवाःत, गैरनेवाःत, नेवाःभाय् ल्हाइपिं नेवाःत अले नेवाःभाय् मल्हाइपिं थःत नेवाः धाइपिं दक्वसिया दथुइ । गनं स्वःसा नेपालभाषा बांलाना वयाच्वंगु खनेदइ, गनं स्वःसा तनावनाच्वंगु खनेदइ–फरक...

   सानुराजा शाक्य   कार्यान्वयन हे मजूसे विवादय् लाःगु संविधानया विरोधय् देस च्यानाच्वंगु नं निला दइन तर मि स्यायेगु ज्याय् राज्यया अग्रसरता उत्साहवर्धक मजू । उकि नं न्हूगु संविधान जारी जुइधुंकाः प्रमुख दलत सरकार कब्जा यायेगु फोहरी संसदीय...

सानुराजा शाक्यछे“ दुनेया ल्वापु छे“ दुने हे मज्यंकल धाःसा उकिइ जःलाखःलां म्हिती धइगु चरितार्थ हानं प्रमाणित जुल । थःगु हे देस दुनेया मधेसी व थारु सःयात उपेक्षा यानाः स्वंगू दलया मठाधीस नेतातसें गुकथं संविधान हयाः धकाः माकः फुई यानाः च्वन उकिया...

डिसेम्बर २२ शनिवाः खुनु सुथय् ६ः४५ ताः इलय् जि गयावनागु टाटा सुमो गाडीं ये“देय् त्वःतल । दथुइ लाःगु डा“डाका“डा चीकुचीकु जुजुं छुं ई लिपा भिमफेदी बजारय् थ्यन । मल्लकालिन इलय् ये“ व भारतया दथुइ वये वनेगु ल“पुइ लाःगु भिमफेदी बजारय् उलि चहलपहल मदु ।...