च्वसु
-
ट्राजिक रेलिफ (नर्मदेश्वर प्रधानया ख्यालि न्हिलि च्वसु)
नर्मदेश्वर प्रधान नांजाःम्ह अभिनेत्री रेखा थापां धाइ, ‘छविलिसे जि झिंनिदँ नापं च्वना । कलाः–भाःतया रुपय् । तर जि कुमारी हे तिनि ।’ पत्रिकाय् ब्वने । भचा तं पिहांवइ । भचा भचा हीमी चाये । मखु थ्व सिनेमा ख्यःया सेलिब्रिटी धाःपिंसं थःत छु खनीगु थें ?...
-
संघीय गठबन्धनया माग ल्ह्वये नं मफु, घुर्के नं मफु
–मन्द न्हूगु संविधान घोषणा लिपा थुगु संविधानयात कयाः थीथी मगाःमचाःया मुद्दायात कयाः राजनीतिक पार्टीतय्सं असन्तुष्टि प्वंकेगु यात । उकिइ मध्ये दकलय् खनेदयेक व सशक्त रूपं असन्तुष्टि प्वंकेगु ज्या मधेसकेन्द्रिंत दलतय्सं याःगु खनेदु । उकिसनं संघीय...
-
“नेपालभाषाया” न्हिपौ निसें “नेपालभाषा टाइम्स” तक
"थथे छगू हे संस्था, छगू हे विचाः ज्वनाः आबद्ध जुयाच्वंपिं दुजःपिं विभाजन जुइमाःगुया कारण छु खः थ्व खँ वाःचायेके हथाय् जुइधुंकूगु दु" नेपालभाषाया छापा पत्रकारिताय् ने.सं. १०७५ ञलाथ्व पारुंनिसें न्हिपौ पिथनेगु ज्या नेवाः ख्यलं याःगु दु । नेपालभाषाया...
-
किरातींला आँट यात नेवाःतयसंं याइला ?
सानुराजा शाक्यसङ्घीय गठबन्धनं जेठ २ गतेनिसें सिंहदरवार घेराउया आन्दोलनया घोषणा याःगु दु । थ्व आन्दोलनया घोषणा लिपा पहिचान सहितया संघीयताया विरोधी पत्रकारतसें गठबन्धनय् पूर्व मधेसी मोर्चाया छुं दलत असन्तुष्ट धकाः प्रायोजित समाचारत प्रकाशित यानाः...
-
व्यापार व यौन पर्वया रुपय् न्यायेकी ख्वपय् होली
फागुन शुक्ल अष्टमीया न्हि निसें ख्वपय् न्ह्याइगु होली पुन्हि यौन पर्वया रुपमा ख्वपय् छवाः तक न्यायेकेगु चलन दु । भीमसेन गुठीया गायजु भीमसेन मन्दिरया पाटीइ च्वनाः अष्टमी निसें पून्हि तक “भीमसेन देया लज खङ्गलो वानला ल्यासे, बिस्यूवाने म्वायेक सो झाया...
-
नखः हनेगु कि न्हूगु नेपाः दयेकेगु ?
भिएस मन्दनेवाःत धइपिं सांस्कृतिक रुपं अतिकं तःमि तर न्हूगु अग्रगामी बिचाः तयाः न्ह्याइपिं नं नेवाःत हे खः । थुकथं छखे परम्परा व मेखे न्हूगु विचाःया दथुई झीपिं लानाच्वना । संस्कृति धायेवं हे पुलांगु परम्परा हे जुइमाः धइगु मदु, न्हूगु संस्कृति व...
-
न्हूगु शिक्षां हःगु पश्चिमा संस्कृति
कमलानेपाःया परिस्थिति छगू गतिशीलरुपं परिवर्तन वयाच्वंगु दु । थुकी सकारात्मक व नकारात्मक नितां दु । देसय् लोकतन्त्र वल । थ्व सकारात्मक खः, गणतन्त्र वल थ्व सकारात्मक खँ खः । तर थुकिया ल्यूल्यू थन अशान्ति, असुरक्षा व राजनैतिक दादागिरी सुरु जुल थ्व...
-
नेपाःया स्थायी सत्तापाखें भारतीय रोडम्याप स्वीकार (सानुराजा शाक्यया च्वसू)
सानुराजा शाक्य नेपाःया स्थायी सत्तापक्षया चरित्र थ्व हे खःकि नेपाःया जनतानाप सम्झौता यायेगु स्वयां भारतीय सत्तानाप सहमति थःगु नितिं सहज तायेकीगु । राणा प्रधानमन्त्री मोहन शम्शेरं शुरु याःगु थ्व चरित्र नेपालय् गणतन्त्र वयेधुंकाः संविधानसभां न्हूगु...
-
राणातय्गु ल्हातय्ं लानाःच्वंगु शासनसत्ता शाहतय्गु ल्हातय्लाःगु न्हिं (च्वसू)
बिजय स्यस्यः नेपालय् फागुन ७ गते यात प्रजातन्त्र दिवस धकाः हनावयाच्वंगु दु । तर थुकियात थुइकेगु सवालय् धाःसा थीथी मत दुपिं नेतात व बुद्धिजीवीतय्गु दथुइ मतभिन्नता धाःसा दयावयाच्वंगु दु ।राज्यपाखें प्रायोजित औपचारिक सफू ब्वनाः थुकियात प्रजातन्त्र...
-
आयातीत संस्कृति नालायंकेगु पहिचानयात खतरा
भ्यालेन्टाइन डे इसाईतय्गु डे निश्चल राहुल सांकृत्यायनं छथाय् च्वयातःगु दु – यदि गान्धीं धाःथें राष्ट्रवादयात नालेगु खःसा भ्व“तय् मखु, भोजपत्रय् पं बालां आखः च्वना च्वनेमाल । वास्तवय् थौंकन्हय् झीगु जीवनय् माःगु अनेक हलंज्वलं सकतां हे आयातीत जुइधुंकल...
-
हानं तःभुखाय् ब्वइ ला ?
– महर्जन रत्न –वंगु वैशाख १२ गते नेपालय् गोरखा केन्द्रविन्दु जुयाः ब्वःगु तःभुखाय् लिपा बैशाख २९ गते मंगलवाः दोल्खा केन्द्रविन्दु जुयाः ब्वःगु दकलय् तःधंगु ६.८ रेक्टर स्केलया लिभुखाय् ब्वये धुंकाः आतक ४२७ क्वः ४ रेक्टरं स्वयाः तःधंगु लिभुखाय् ब्वये...
-
नेवाःतय्त याःगु दमन
सानुराजा शाक्य गोरखा राज्यया विस्तार याय्गु क्रमय् पृथ्वीनारायण शाहं ८८८ दँय् नेपाः गाःया नेवाः राज्यतत्याकेवं पिदंगु राजनीतिक संरचनाया कारणं नेवाःत राजनीतिक रुपं शक्तिहिन जुल । गुकिया कारणं नेवाःतय्गु भाषा, संस्कृति व अवसरय् नं राज्यं पिने लाःगु...
-
९० सालया तःभुखाय् लुमन्ति, आःतक गुलि तःभुखाय् ब्वःल
थौं तःभुखाय् दिवस । सरकारं बि.सं. १९९० माघ २ गते ब्वःगु तःभुखाय्या लुमन्तिइ दँय्दसं थुगु दिंयात तःभुखाय् दिवस कथं हनावयाच्वंगु खः । तर थ्वपालय् ९० सालया तःभुखाय् लिपा २०७२ बैशाख १२ गतेया मेगु तःभुखाय् धुंकाः झीगु न्ह्यःने आः १९९० व २०७२ निगू...
-
न्हूगु संबिधानय् झिगु असमति छु छु खः
नेवाः स्वायत्त राज्य मंकाः संघर्ष समितिया इनाप नेवाः एकता दिवस तःजिक हने ! झी नेवाःतय्सं दँय् दसं मंकाः कथं पोहेलाथ्व ९ कुन्हु नेवाः एकता दिवस हनावयाच्वनागु खुदँ दत । थुगसि नं झी सकलें जानाः थुगु दिवसयात न्हापा लिपा थें तःजिक हनेत्यना – माघ ४ गते...
-
नेवाः आन्दोलनया पृष्ठभूमि गनं जुल
सानुराजा शाक्यगोरखा राज्यया विस्तार याय्गु क्रमय् पृथ्वीनारायण शाहं ८८८ दँय् नेपाः गाःया नेवाः राज्यतत्याकेवं पिदंगु राजनीतिक संरचनाया कारणं नेवाःत राजनीतिक रुपं शक्तिहिन जुल । गुकिया कारणं नेवाःतय्गु भाषा, संस्कृति व अवसरय् नं राज्यं पिने लाःगु...
-
धर्मनिरपेक्ष देय्या राष्ट्रपतिया पशुपति पुजाया औचित्य (राजेन मानन्धरया च्वसू )
कमसेकम वंगु २५दँय् देसय् गबलें मवःनि थज्याःगु संकट देसं फयाच्वनेमाःबलय् राष्ट्रप्रमुख धायेकीगु मेचय् च्वनेखंम्ह मय्जु विद्या भण्डारीं देय्या स्वंगू करोड थ्यंमथ्यं जनतां न्हियान्हिथं कसाः नयाच्वनेमाःगु वास्ता मयासे दुनियायात न्हिइकेगु अले नेपाली...
-
१३ म्ह प्रधानमन्त्रीया आः तकया छम्ह हे चालक
चालक कार्कीया थीथी अविष्मरणीय व रोचक अनुभूति र अनुभव बहुदलीय व्यवस्था पुनःस्थापना जुइ धूंकाः देसय् आः तक १३ म्ह प्रधानमन्त्री जु्ल । देय्या कार्यकारी प्रमुखया रुपय् देय् न्ह्याकिम्ह प्रधानमन्त्री हे खः । तर थुपिं १३ प्रधानमन्त्री न्ह्याकिम्ह आः...
-
नास्तिक धकाः सुयात धायेगु ?
प्रेम नेवाः नास्तिक खँग्वःया तप्यंगु अर्थ खः – आस्था मदुम्ह । तर ईश्वरप्रति आस्था मदुम्हेसित नास्तिक धायेगु यानाच्वंगु दु । पूर्वीय परम्पराय् नास्तिकतय्गु गुरु बृहस्पति खः । तर नास्तिकवादया प्रचारक धाःसा चार्वाक खः । चार्वाक धाःगु ‘चारु+वाक्’...
-
नेवाः भाय् सयेकेगु इच्छा
प्रो. ग्रेगोरी जि. मस्करिन्सपिएचडी, रिसर्च डिरेक्टरडिपार्टमेन्ट अफ फामेली प्राक्टिस एण्ड कम्युनिटी हेल्थजोन ए. बन्र्स स्कुल अफ मेडिसिन युनिभर्सिटी अफ हवाइहोनोलुलु, हवाइ वय्कःया म्हसीका खः थ्व –तर पूवंगु म्हसीका धाःसा थुलि जक मखु । दकले न्हापां ला...
-
गद्यगुरु प.निष्ठानन्द लुमंके (च्वसु)
थौं प.निष्ठानन्द बज्राचार्यया १५९ क्वःगु बुदिंया लसताय थिलाथ्व चौथि धाल धायेवं नेपाल भाषा ख्यलय् नं गद्यगुरु पण्डित निष्ठानन्द बज्राचार्य बुन्हि धकाः लुमनी । नेपालभाषाया प्यंगः थां मध्ये न्हापांगु नां निष्ठानन्द बज्राचार्यया हे वइ । पुलांगु...
-
नेवाः म्हसीका व नेपालभाषा
- सानुराजा शाक्य नेवाः म्हसीका छगू जक तत्वया लिधंसाय् नेवाःया म्हसीका क्वछी थाकु । समाजशास्त्र, मानवशास्त्रकथं गुगुंजाति, समुदाययात म्हसीकेगु मू आधार उपिं च्वनाच्वंगु भौगोलिक लागा, मनूतय् ख्वाः, म्हगः वा नस्ल,धर्म, संस्कृति अले भाषा खः । नेपालया...
-
रञ्जना लिपि छ्यलाबुलाय् हयेगु गुबले ?
बिजय स्यस्यः अंग्रेजी भाय्या नां छुनाः कलेजत चायेकेगु जक मखु, तच्वःगु विज्ञापन यानाः विज्ञापन यायेगु होडय् विद्यार्थी संगठनतय्सं झापड नकूगु दु । न्हापां नेविसंघया थुकी आन्दोलन सुरु याःगु खः, अनंलि वैद्य पक्षया नेकपा–माओवादी सम्बअखिल (क्रान्तिकारी)...
-
हानं वइन ज्यापू दिवस
नेवाः छगू राष्ट्र खः धकाः झीसं धयावयागु दु । नेवाः राष्ट्र धैगु अर्थ थ्व नेवाः दुने नं छगू हे जातिया जक विशेषतां जाःगु राष्ट्र मखु । थुकी नेवाःतय् फुक्कं जात वर्ग समुदाय दुथ्याः । नेवाः राष्ट्र बने जूगु मुख्य आधार थन च्वंपि आदिवासी नेवाःत हे खः ।...
-
नेपाःया संविधानप्रति नेवाःतय् मंकाः विचाः
‘नेपाःया संविधान ( २०७२’ या नामं पितब्यूगु देया न्हूगु संविधानपाखें झी सकल नेवाःतय् मंकाः तातुना कथं झीगु ऐतिहासिक, साँस्कृतिक, भाषिक, जातीय पहिचान दुगु नेवाः स्वायत्त राज्यया अधिकारयात सुनिश्चत मजुइगु कथं संघीय राज्यपुनःसंरचना याःगुलि थुगु...
-
भारत विरोधी छाय् जुइ नेपाःमि ?
बिजय स्यस्यः राष्ट्रवाद धायेगुया अर्थ भारतया विरोध मखु धकाः थःत विद्धान धइपिं छम्ह निम्ह इलय् हे खनेदु । तर थन राष्ट्रवादया पर्यावाची राष्ट्रहे भारत विरोध जुयाच्वंगु छगू अर्थात परम्परा खः । भारत नेपाःया जःलःखला तःकुगु देय् खः । भारतं नं नेपाःया...