– डा. चुन्दा बज्राचार्य – बौद्धमार्गी नेवाःतय्गु लागि सकिमिला पुन्ही धयागु दिं तःधगुं दिं खः । थ्व हे दिनय् स्वयम्भु महाचैत्य प्रतिस्थापित याःगु धाइ । थ्व कुन्हु स्वयम्भू भगवानया थाय् वनाः पुजा याःवनेगु परम्परा दु । स्वयम्भुइ हलिमलि ब्वयेगु व तुतः...

–डा. चुन्दा बज्राचार्य यमपञ्चकया दकले लिपाया दिं अर्थात् कछलाथ्व दुतियाकुन्हु ततापिन्सं थः किजापिन्त लक्ष्मीपूजाबलय् लक्ष्मीपूया थाःथें म्हपूजाबलय् थःथम्हं थःगु आत्मायात पूजा याःथें ताः आयु भिं जीवनय् न्ह्याः वने फयेमाः धकाः सुवाः बियाः पूजा यायेगु...

–डा. चुन्दा बज्राचार्य “नेपाल वर्ष क्रिया” सफुतिइ धयातःथें लक्ष्मीयात पूजा यायेगु म्हपूजा याइबलय्थें मन्दः च्वया उगु मन्दलय् थःथःगु छेँया परम्पराया छसिकथं लः प्वताय्, अबीर, ताय्, वा, हाकुमुस्या, ग्वःमाय्, आखे, मन्दःया दुने चिकंमन्दः थानाः मन्दः...

बिजय स्यस्यःमोहनी नापःया इलय् रेडियो नेपाल प्रशासरण जुइगु शुम्भ निशुम्भ वध, महिषासुरया वधया नाटक न्यनाः नतमस्तक जुइपिं झीपिंहे नेवाःत । आः वयाः जनजातिया पाय्छि कि पाय्छि मजू अले नेवाःतय्गु मोहनी धइगु हिन्दूतयगु दशै मखु धकाः धइगु बहसय् नेवाःत कुहां...

डा.चुन्दा बज्राचार्य –मोहनि नखःया प्रारम्भ नःला स्वनाः जुइ । आश्विन शुक्ल प्रतिपदाकुन्हु मोहनि नखः न्ह्याकेगुया लागि प्रत्येक छ“ेय् छ“ेय् नःला स्वनेगु, सुचिनिचि यानाः खुसिं फि कयाहयाः, नीलः कयाहयाः, प“चा व फि ल्वाकछयानाः गुम्हसिया ब“य् तुं गुम्हसिया...

विदेशी विद्धान डब्लू क्रिकपाटिकं थःगु सफुती यलय् छेँसिबें अप्वः देगःत दु धकाः न्ह्यथनातःगु दु । आपालं आपाः विदेशीया मिखाय् नगुमा (क्यालेण्डर)य् दइगु दिंसिबें अप्वः नखःचखः नेपालय् दु । यलय् गुलि नं जात्रात दु, उगु जात्रातमध्ये छगू मू जात्रा खः,...

– डा. चुन्दा बज्राचार्य – येँयाः (इन्द्रजात्रा)इन्द्रजात्रा, ये“याः, ये“द्याः, ये“द्याःपुन्ही, ये“यापुन्हि कथं प्रचलितगु जात्रा यंलाथ्वः द्वादशीनिसें यंलागाः चौथी खुन्हुतक हनीगु ये“याः जात्रा मध्यय् छगू तःधंगु जात्रा, उत्सव, नखः वा चखःकथं परम्परागत...

– लव कर्माचार्य – दच्छिइ छकः न्ह्याना च्वनीगु थीथी रथया घःचाः तुलीगु खः याः दु । नाला करुणामय रथ यात्रा, ये“ करुणामय जनबहाःद्यःया रथ यात्रा, ग्वल गंगामाईया रथ यात्रा, ये“य् शाक्यवंश देवदेवी स्वरुप गणेश, भैरव व कुमारी रथ यात्रा । अथेहे धयाथें तुं यल...

येँपाखें थ्यंमथ्यं ७ किमि जक तापाःगु ऐतिहासिक नगर किपू । किपू नगरय् परम्परांनिसें न्ह्यानावयाच्वंगुु थीथी महत्वं जाःगु संस्कृति दु । उगु महत्वं जाःगु संस्कृतिमध्ये १२ दँय् छक्वः पिलू वइगु बाघभैरव प्याखं नं खः । थ्व प्याखं गथु (माली÷मालाकार)समुदाय...

– सुवर्ण शाक्य – संस्कृतिया ‘भोजन’ ख“ग्वःया अर्थ नयेगु, नकेगु, नसा, पोषण, शारीरिक मानसिक पथ्य व परिकार खः । भोजनथें तुं भोजया अर्थ नसा हे खः गुगु कि साःगु भिंगु प्वाः जायेक नयेगु । नेवाः भासय् ‘च’ व ‘ज’ ल्यूने वःगु ख“ग्वःया ‘च’ व ‘ज’या थासय् ‘य्’...

  बिजय शर्मा राजोपाध्याय हलिमय् प्राचीन संस्कृतिया त:मि देय्त मध्ये नेपाल नं ला:। धार्मिक सहिष्णुता, आध्यात्मिक भावना, ऋतु अनुसारया नख:चख:, बुँज्यानिसें कला-कौशल तक्क थनया बिस्कं म्हसिका ख: । धार्मिक आस्था थनया जीवन शैलिया अभिन्न अंग हे ख:। थ्व...

लव कर्माचार्यगु“या गुं मूल मुहानं लः बाः ।उपिं गु“या कापं लः धाः क्वब्वाःथ्वपिं खः वर्षा ईया खुसि बाः ।।थ्व च्वय्या छकूचा कविता थन्यःगु शीर्षक खः । गु“या कापकापं, बाय् मूलमूलं लः पिज्वयाः क्वथ्यानाः भूमिइ जुनाः न्ह्याइगु खुसिबाः । व“चुगु सर्गः न्यंक...

– लव कर्माचार्य –थ्व छगू गुंलाय् लाः वइगु छगू पुन्हि खः । गुन्हि पुन्हि । थ्व गुंलाया गुन्हि पुन्हि धइगु नेपाल संवतया न्हापांगु ला कछलां निसेंया लछि लछि निना ल्याखं झिला क्यं वइगु व लछिं लछि ल्याखं गुला क्यना च्वनीगु ल्याखं गुलागु ला हे गुंला जुया...

     थौंकन्हय् अधिकमास न्ह्यानाच्वन । आः न्ह्यानाच्वंगु अनला धइगु अधिकमास जुल । थुग ला धइगु लगभग स्वदँय् छकः वइ, गुगु झिंस्वंगूगु ला खः । दच्छिया झिंनिला दइ । थ्व सकसिनं स्यूगु हे खँ खत । तर लगभग स्वदँय् छकः धाःसा झिंस्वला गथे जूवइगु खः व खँ धाःसा...

भुखाय् शव्द थः हे ग्यानापु । न त भुखाचं सुयातं स्याइगु खः न थुकें वर्गीय विभेद हे याइ । अथेखःसां मनू नं थःम्हं दय्कूगु संरचनाया कमजोेरी वा थःगु जःखःया प्राकृतिक अवस्थायात वेवास्ता यात कि थ्व शव्द हे काल थें झ्वातां दं वइ । न तःमि धाइ न चीमि, न बुरा...

बिराजकाजी राजोपाध्याय बुंगद्यःया नेपाल आगमनया घटनाक्रम राजा नरेन्द्रदेबया शासनकाल, बिक्रम सम्बत ४४६या जःखः धयातःगु दु । उगु ल्याखं बुंगद्यः अथवा करुणामयया नेपाल आगमन थ्यंमथ्यं १६२५दँ जुइधुंकूगु दु । बुंगद्यःया जात्राया ज्या धैगु चौलागा पारुया...

–    बिनोदमान राजभण्डारीसुं मनू थ्व संसारय् दुसा वयात बुइकूम्ह मां दयाः जकहे व दयाच्वंगु खः । मामं छातिइ प्यंपुकाः माया यानाः थःगु दुरु त्वंकाः ब्वलंकी । थम्हं सक्व स्यनाबी । गबलें नं थः मचाया मभिं चितय् मयाइम्ह सुं दुसा व मां हे जक खः । उकिं...

स्वनिगःया थीथी जात्रात मध्ये छगू तसकं ऐतिहासिक जात्रा खः ख्वपया बिस्काः जात्रा । झीसं दक्वं धैथें जात्रा वा नखःचखःत तिथि कथं अथे धैगु चन्द्रमास कथं हनेगु याःसां बिस्काः जात्रा धाःसा सौर्यमास कथं हनेगु यानाच्वंगु दु । सौर्यमासकथं दँया न्हापांगु न्हि...

-बिराजकाजी राजोपाध्याय स्वनिगः दुनेया प्यम्ह करुणामयमध्ये छम्ह जनबहाः द्यःयात थी थी नामं म्हस्यू । वसपोलयात आर्यावलोकितेश्वर नं धाइ । नाथ सम्प्रदायितय्सं मत्स्येन्द्रनाथ अथवा मच्छिन्द्रनाथ धायेगु यानाच्वंगु दुसा बैष्णव मतय् श्री हरी हरहरहर धकाः धाइ...

-कृष्ण कर्माचार्य महाद्यवं ला नइमखु, बरु गजि भांग धतूरया सेव याइ, तर नेवाःतसें पुज्याइम्ह महाःद्यःयात धाःसा लानापं छाइ । थुकथं नेवाःतय छगू बिस्कं संस्कृतिया जूगु दु – महाद्यःयात ला नकेफुपिं बीर व बहादुर जूगु दु । धाइ भस्मासुरं महाःद्यःयाके सुयात थिल...

नेवाः समाज दुनेया तजिलजि बिबिधतां जायाच्वंगु दु । हरेक संस्कार परम्परा आदिया पद्धती अथवा बिधि पायेफु । तर न्ह्यात्थे हे पाःगु बिधि वा पद्धतीइ नेवाःतय्गु अप्वः धै थे सामाजिक वा धार्मिक ज्याखँ आदिइ छता खँ धाःसा समान जुयाच्वंगु दु । व खः ख्येँय् सगं...