नेवा: अनलाइन न्युज | २०७२ भाद्र २, बुधबार १३:२०:५५

हिन्दू समाजय् सितुया महत्व तःधं । सितुयात थीथी धार्मिक ज्याखँय् चाखो बस्तुया रुपय् छ्यलेगु याः । धार्मिक मान्यताकथं क्वखं अमृत पान याये धुंकाः सितु घाँसय् त्वाः हुयावंगु धइगु न्यनेदु । अथे जूगुलिं सितुइ न्ह्याथेंजाःगु अवस्थाय् नं म्वाना च्वनेफुगु गुण दु । नागपञ्चमिया दिनय् सितुं दुरु हाः यानाः पूजा यायेगु अले सौ, ध्यबा नापं सितु नं मूलुखा फुसय् तिकेगु याइ । थथे सितु नं तिकेगु यात धाःसा मभिं तत्व छेँय् दुहां वयेफइमखु धइगु विश्वास यानातःगु दु । अथेहे श्राद्ध यायेबलय् अले मेमेगु भिंज्या यायेत नं सितुं साया दुरु हाःहाः याना छेँ चोखो यायेगु चलन दु । 

झीसं सितु धायेगु यात संस्कृत भाषं दुर्वा व शतपर्वानं धाइसा खँय् भाषं दुबो धाइ । अथेहे सितुयात अंग्रेजीं ऋयलअज नचबकक धाइसा ल्याटिन भाषं ऋथलमयल मयअतथयिल उभचक धाइ । सितु बँय् कत्तिक ज्वनाच्वनिगु अले चकंक न्यनाच्वनिगु छगूकथंया घाँय् खः । सितु घाँय् खुल्ला चौर अले लँय् जःखः न्ह्याथासं लुइके फु । सितुया हः चिचिहः जुइ, थ्व अथेहे १–४ इञ्चतक ताःहाः जुइ । सितुया स्वां फिका वाउँसे गुलिंगुलिं बैजनी रंगया नं जुइ । स्वाँ छिप्पे जुइकाः फुस्रो रङ्गया जुइ । 

सितुया पुरा भाग हे वासःया रुपय् छ्यलेगु याइ । सितु घाः जुया हि वइबलय्, ल्हाःतुति इसुक स्याःगु अले पित्तया ल्वय् जूगु यात छ्यले ज्यू । दुर्घटना जुया घाः जुल अले घालं हि वयाच्वन धाःसा हि दिकेगु लागि सितु छ्यले ज्यू । घाः जूगु इलय् सितु पावासःया रुपय् छ्यलेगु याइ । 

थुकिया लागि सितुयात बांलाक सफा याना नचुक छ्याना घाः जूगु थासय् पानाबिइगु यायेमाः । ल्हाः तुति इसुक स्यात धाःसा सितु आन्तरिक अले बाह्य रुपय् नं छ्यले ज्यू । 

थुज्वःगु इलय् सितुयात नचुक निनाः स्याःथाय् बुलेगु याःसां ज्यू अले सितुया ति १०–२० मि.लि. त्वनाबिल धाःसां याउसे च्वनी, सितुया सर दुरुइ तया त्वनेगु नं याः । पिशाव पोले जूगु इलय् सितुया रस त्वनेगु यायेमाः । सितुया रस पिकया न्हियान्हिथं १०–२० मि.लि. सुथबहनी त्वनेगु यात धाःसा थुकिं पिशाव पोले जूगु लनावनी । पित्तया ल्वय् दुसा नं सितुया प्रयोगं फाइदा हे जुइ । सितुया रस नियमित रुपं त्वनेगु यात धाःसा पाचन शक्ति अप्वइ लिसें पित्तया ल्वय् नं म्हो जुयावनी । 

सितुयात दीर्घजीवनया प्रतिकया रुपय् नं कायेगु याः । अथे जूगुलिं ब्याहाया इलय् सितुमाः हनाः क्वखायेकिगु चलन नं आःतक दनि । नेपाली वासलय् सितुया तःधंगु थाय् दु । दुर्वाद्य घृत, दुर्वादि क्वाथ आदि सितु छ्यला दयेकातःगु नेपाली वासःत खः । 

सितु झीगु जीवनय् धार्मिक, सांस्कृतिक, परम्परागत अले चिकित्सा क्षेत्रय् थीथी ल्याखं ज्या ख्यलय् वयाच्वंगु दु । सितुया पु शक्तिशाली जुइ, थ्व पचे जुइमखु । जनावरं नयेधुंकाः नं सितुया पु पचेजुइगु अले जनावरया शरीरं पिहां वयेधुंकाः नं हाकनं म्वाना वयेफु ।

सितुयात विकसित याना थौंकन्हय् थःगु बगैंचा, कार आदि थासय् शोभाया लागि नं पिइगु याना वयाच्वंगु दु । सुथय् सुथय् सितु घाँसय् खाली तुति न्यासे वनेगु यात धाःसा म्हयात फाइदा जुइ ।