nepal investment baink

सन्दर्भ ः बुंगद्यः रथ जात्रा व कोरोना, प्रहरीया सामाजिक दूरी ग्व ?

नेवा: अनलाइन न्युज – ललेन्द्र शाक्य | २०७७ भाद्र १८, बिहिबार १६:४७:२८

-ललेन्द्र शाक्य

सरकारया पलाः, राजनीतिक आन्दोलनय् लःया फोहोरां जनसमुदाययात क्ययेकीगु, टियर ग्यास प्रहार यायेगु, जातीय व भाषिक अधिकारया आन्दोलनय् नं वहे प्रवृत्ति सरकारया । आः वयाः सांस्कृतिक व परम्परागत जात्राय् तकं वहे लःया फोहोरा व टियर ग्यास प्रहार । सरकारया नियत छु ? थन्थाय् थ्व न्ह्यसः ब्वलंगु दु कि धात्थें थ्व सरकार जनताया सरकार खः ला ? सरकार पंचायत ब्यवस्थासिबें क्रुर व दमनकारी जुजुं वयाच्वंगु दु । छगू कथं धायेगु खःसा सरकारया नियत स्वनिगःया नेवाः समुदाययात बिस्थापित हे यायेगु खः धैगु प्रष्ट जूगु दु । सतक विस्तारया त्वहः तया जिलला, सुकुम्बासीयात जग्गा इनेगु त्वहः तया जिलला, गुथि विधेयक हयाः जिलला, नेवाःतय्गु भूमि कब्जा यानाः जिलला इत्यादी इत्यादी...आः वयाः संस्कृतियात नं दमन याना जिलला...न्ह्याग्गु जूसां नेवाःतय्त कसाः यायेगु...दमन यायेगु...थ्वहे सरकारया नियत जूगु प्रष्ट खनेदयाः वयाच्वंगु दु ।

गथे पृथ्वीनारायण शाहया कूदृष्टि स्वनिगः दुने लाःगु खः, वहे कूदृष्टि आःया ब्राम्हणवादी सरकारं नं उकियात हे निरन्तरता बियाः वयाच्वंगु दु । पृथ्वीनारयाण शाह उर्फ शाहबंशं आदिवासी जनजाति व स्वनिगःया नेवाः समुदाययात थः शत्रु कथं काःगु खः, अथेहे थ्व ब्राम्हणवादी सरकारं नं आदिवासी जनजाति व स्वनिगःया नेवाः समुदाययात कयाच्वंगु दु, इमिगु विरुद्ध दमन यानाः वयाच्वंगु दु । फरक थन थुलि हे खः कि, नेपालय् जुजुया अधिकार पदच्यूत जक जूगु खः, जुजुं थन श्रीपेच जक त्वःतूगु खः । आःया थ्व ब्राम्हणवादी सरकार विना श्रीपेचया वहे जुजु खः, श्री ५ जक त्वःफ्यूगु सरकार खः । नियत व ब्यवहार व्यवस्था वहे खः । उकिं स्वनिगःया नेवाः समुदाययात पृथ्वीनारायण शाहया पालंनिसें गुकथं दमन जुयावयाच्वन, वहे निरन्तरता थ्व ब्राम्हणवादी सरकारं यानाः वयाच्वंगु दु ।

खः, थौंकन्हय् थन हलिंन्यंकं ब्वलनाच्वंगु कोरोना भाइरस कोभिड १९ या महामारीया हुनिं निषेधाज्ञा जुयाच्वंगु दु । स्वनिगः दुनेया फुक्क संस्कृति परम्परा, जात्रा पर्वत बन्द यायेमाःगु अवस्था जुयाः वयाच्वंगु दु ।

जनतायात सरकारं खुला खुलातक बन्द कोथाय् कुनातःगु दु । सरकार जनताया छ्यनय् न्हुयाः खुल्लम खुल्ला राजनीतिक कासा म्हिताच्वंगु दु । कोरोना रोकथामया नामय् सरकारं मात्र जनतायात छेँया कोथाय् कैद याःगु दु, तर उकिया समाधानया लँपु मालेगु ज्या याःगु मदु । मात्र लकडाउन, निषेधाज्ञा बाहेक मेगु छुं नं पलाः छ्यूगु मदु थ्व सरकारं । कोरोनाया रोकथामया विकल्प मात्र लकडाउन व निषेधाज्ञा जक मखु । तर सरकारं समाधानया न्हूगु छुं नं लँपुया विचाः याःगु खनेमदु ।

सुं नं मनूत जक मखु, सकल सजीवत्व प्राणी बन्द कोथाय् कुंकाः च्वनेमालीबलय् उकुसमुकुस मजुइगु ला ख हे मखु, जु हे जुइ । थ्वहे झ्वलय् जनसमुदायं थःगु परम्परा व संस्कृतियात निरन्तरता बिइगु तातुनाः यलया दिनाच्वंगु बुंगद्यःया रथजात्रा खः । ने.सं. ११४० ञँलागा पारु (भाद्र १८ गते) बिहिवाः सरकारप्रति आक्रोशित भावना ब्वलंकाः यलय् बुंगद्यःया रथ सालेगु ज्या जनसमुदायं यात । थःगु हक अधिकारया नितिं, थःगु परम्परा संस्कृति जगेर्नाया नितिं सकस्यां पलाः न्ह्या हे न्ह्याकी, थ्व स्वयंसिद्ध तथ्य हे खः ।

खः, कोरोना महामारीया इलय् अझ धाये कि निषेधाज्ञा जारी जुयाच्वंगु इलय्, मनूत हुलमुल मनेमज्यूगु ला पक्कां नं खः । थुकियात पनेगु नितिं प्रहरी यानिकि सरकार आक्रामक जुयाः दमनकारी पलाः ल्ह्वनेगु गुलितक जाहेज खः ? जनतायात थुज्वःगु व्यवहार यायेगु धैगु निरंकुश व कायरतापूर्ण व्यवहार मखुला थ्व सरकारया ? प्रहरी धयापिं ला रोबोट खः, सरकार रिमोट ।  संस्कृतिया ज्याखँय् नेपाल सरकारया आदेशं प्रहरीं जनसमुदाययात घच्यापुगु दमनकारी पलाः ल्ह्वन, थ्व छगू संस्कृतियात तःधंगु नकारात्मक प्रहार खः सरकारया ।

रथ साःपिं या जात्रा याःपिं समुदाययात अर्थात् हुलमुलयात पनेगु तरिका लःया फोहोरां क्ययेकाः, टियर ग्यास प्रहार यानाः मखु । शान्तिपूर्ण रुपं सम्झे बुझे यानाः, सम्बन्धित निकायलिसे सहलह ब्याकाः यायेमाःगु खः । संस्कृतियात आन्दोलनलिसे स्वानाः वहे पुलांगु कुब्यवहारया लःया फोहोरा व टियर ग्यास, लाठीचार्ज यायेगु थ्व छगू सरकारया संस्कृतियात हे आक्रमण याःगु पलाः मखुला ?

कोरोना महामारीया इलय् हुलमुल मजुइकेगु नितिं व मयाकेगु नितिं प्रहरीं पलाः ल्ह्वनेमाःगु खः । तर सांस्कृतिक रथजात्राय् थुकथंया पलाः प्रहरीं ल्ह्वंगु धैगु सरकारया क्वह्यंगु आदेश पालना जक याःगु खः । प्रहरीं ल्ह्वंगु पलाःया तरिका जक मिलेमजूगु खः । यदि तरिका मिलेजूगु जूसा लःया फोहोरा छु यायेत माल ? टियर ग्यास प्रहार छाय् आवश्यकता जुल ? लाठिचार्ज छाय् यायेमाल ? प्रहरी गलत मखु कि आदेश ब्यूम्ह सरकार गलत खः । रोबोटं ला रिमोटं छु तिल वहे जक ज्या याइ ।

यदि प्रहरी आक्रामक रुपं उगु रथजात्राय् पंगः थंमवःगु जूसा ल्वापु जुइ हे मखुगु खः । अले सरकारं धयाच्वंगु दु कि जनतायात, मास्क तयेमाः, सामाजिक दूरी कायम यायेमाः धकाः । तर उगु दमनकारी पलाखय् प्रहरीं सामाजिक दूरी कायम याःगु दु ला ? कि प्रहरीयात कोरोनां थिइ हे मखु ? उकिं सरकारं न्ह्याग्गु याःसां जायज, जनतां न्ह्याग्गु ज्या याःसां नाजायज तायेकीम्ह सरकारं जनताया भिं गुबले नं याइमखु, थ्व स्वयंसिद्ध तथ्य व जायज खँ खः । सरकारं जनतायात जक मखु प्रहरीयात नं सामाजिक दूरी कायम यायेगु कोर्ष स्यनेमाः ।

कोरोना महामारीया इलय् जनतायात दमन यायेगु इलय् प्रहरीपिं हुलमुल मुनाः न्ह्याग्गु नं यायेज्यू, सामाजिक दूरीयात हाकुतिनाः लाठीचार्ज यायेज्यू, लःया फोहोरां क्ययेके ज्यू, टियर ग्यास प्रहार यायेज्यू । अले थ्वहे कोरोनाया इलय् त्वाःत्वालय् वयाः प्रहरीं सामाजिक दूरी कायम यायेमाः, छेँय् दुहाँ हुँ, पसः त्यू धकाः धाः वइगु प्रहरीयात आः जनतां कारवाही यायेमाःगु ई ब्वलंगु दु । जनतां सामाजिक दूरीया ज्ञान प्रहरीयात बिइमाःगु आवश्यकता जूगु दु थ्व इलय् ।

प्रहरी हुलमुल जानाः जनतायात दमन यायेज्यूसा जनता मुनाः थःगु संस्कृति जगेर्नाया नितिं जात्रा याये छाय् मज्यू ? कानून धैगु प्रहरी व जनतायात नं छगू हे जुइमाः, अझ धायेगु खःसा सरकार नं वहे कानून दुने च्वनेमाः ।

Categorized in बिचा: