न्ह्यब्वःम्ह ः पशुपतिमान पःमां

श्री गणेद्यःयात ज्वजलपे, श्री सरस्वतीयत ज्वजलपे, श्री स्वस्थानी परमेश्वरीयात ज्वजलपे ।।

थनंलि छन्हु कैलाशय् श्रीश्रीश्री महाद्यःया मन कय्कय् च्यानाः म्हाइपुसे च्वंगुलिं छाय् थथे जूगु धकाः ध्यान दृष्टिं स्वःबलय् सकलें द्यःतय् इहिपाः सिधयेका याउँक च्वनाच्वंगु  सिइकल । थः कैलाशया नायः जुयाच्वना नं इहिपा मधुंनि धकाः अन्यौल चायाः ध्यान दृष्टिं स्वःबलय् दक्ष प्रजापतिया थकालिम्ह म्ह्याय् सतीदेवी छम्ह ल्यंकातःगु सिया जितः ल्यंका ला तःखनि धकाः तायेकल । आः उम्ह भमचा धायेत सु छ्वयेगु बरु थः हे वंसा जि हे ज्यूनि धकाः मति तयाः महाद्यः थःहे दक्ष प्रजापतिया छेँपाखे स्वयावन ।

महाद्यः दक्ष प्रजापतिया छेँ क्वय् थ्यना “तलय् सु दिइथें !” धकाः सःताच्वन । सःतूगु सः ताया “कुने सुथें !” धकाः दक्ष प्रजापति झ्यालं क्वस्वयाः “छ जिमिथाय् छाय् वयाः थाहां वा” धकाः तलय् सःतल । महाद्यः थाहां वनालि छाय् वयागु ज्या छु धकाः न्यंबलय् “जि कैलाशया थाकुर जुयाः नं इहिपाः सिमधःनि, मेपिं सकल द्यःपिं छलपोलया दयां कलाः दत । जितः सतीदेवी छम्ह फ्वने धकाः वया, दया यानाः बिज्याहुँ” धकाः धाल । महाद्यःया खँ न्यनाः दक्ष प्रजापतिं तं पिज्ययेका धाल, “नारायण ! नारायण ! जिं थथेभनं बांलाःम्ह म्ह्याय् सतीदेवी छन्त ल्व ह मल्वः, छं थाय् छु ? बाय् छु ? छ थःगु म्ह छम्हं दिपया नौ बुयाः म्ह छम्हं भुइकाः नागया तिसा तियाः धुँ छ्यंगुलिं जँय् हिनाः किसिया छ्यंगुलिं न्ययाः त्रिशुल व दबदब ज्वनाः बुह्राम्ह द्वह गयाः स्वये हे मजिक जुइम्ह । गजि धतुर त्वना नाङ्गा दिगम्बर जुयाः जुइम्ह थज्याःम्ह स्वये हे घच्चायापुम्ह भ्या भचा हे  सिद्धि मदुम्ह असिद्धिम्ह छन्त जिं म्ह्याय् अयोग्य थथे नं जितः हिस्यावयेगु ला ?” धकाः दक्ष प्रजापतिं महाद्यःयात व धाः थ्व धाः मदयेक रंगभंग ब्वःबिया “का हुँ थथें पिहां हुँ” धकाः घ्वात्तु घ्वानाः पितिनाः हल ।

दक्ष प्रजापतिया व्यवहारं  महाद्यः लज्या चाया गन वने गन ने जुयाः बैकुण्ठय् विष्णुया थाय् थ्यंकः वन । थःथाय् महाद्यः आकाझाकां बिज्याःगु खनाः विष्णुं हथाय् हथाय्सं बासा लायाः स्वांवा गायेकाः नस्वाःगु धुं, धुपाँय् थनाः तुति चायेकाः, तुति भागि यानाः लसकुस यानाः सिंहासनय् बिज्याकल । विष्णु महाद्यःया ख्वाः स्वयाः ल्हाः ज्वजलपा विन्ती यानाः “परमेश्वर छलपोल थौं आकाझाकां छाय् बिज्याना ? छुं सेवा यायेमाल उजं दयेकाः बिज्याहुँ” धकाः धाःगु न्यनाः महाद्यवं थः दक्ष प्रजापतिथाय् सतीदेवी फ्वंवनागु, हेला यानाः छ्वयाहःगु सकतां खँ कनाः बिज्यात । महाद्यःया खँ न्यनाः विष्णुं ल्हाः ज्वजलपा बिन्ती यानाः “परमेश्वर थुलिया नितिं छलपोल हथाय् चाया बिज्याये म्वाःल, जि थथें वनाः ज्या पूवंकाः वये छलपोल थन भचा च्वना बिज्याहुँ” धकाः विष्णु पिहां बिज्यात ।

विष्णु दक्ष प्रजापतिथाय् वःगु खनाः पिखालखुइ थ्यंकः वयाः तुति चायेकाः भागि यानाः लसकुस यानाः थत ब्वनायंकल । तलय् लासाय् फ्यतुइकाः लः ज्वजलपा विन्तीयानाः “छुया नितिं जिथाय् बिज्याना उजं दयेका बिज्याहुँ” धकाः धाल । दक्ष प्रजापतिया खँ न्यनाः विष्णुं विचाः यात । महाद्यःयात धकाः फ्वंसा अवश्य नं बिइमखु, अथे जूगुलिं थ्वलिसे फसखँ ल्हाये माली धकाः थःत धकाः सतीदेवी फ्वन । छलपोलयात जि म्ह्याय् सतीदेवी बिये जुल धकाः दक्ष प्रजापतिं भिं साइत ईब्वयः क्वःछिनाः विष्णुयात विदा बिया छ्वल ।

विष्णु महाद्यः बिज्याका तयाथाय् लिहां बिज्यानाः जुक्व दक्व खँ कना बिज्यात । “छलपोलयात धकाः फ्वंसा म्ह्याय्मचा बिइमखु अथे जूगुलिं जिं मखुकथं फसखँ ल्हानाः थःत धकाः फ्वना वया । अथे जूगुलिं थन्हिं प्यन्हु कुन्हु पाय्छि इलय् छलपोल ज्याथः जोगिया भेष कयाः अन थ्यंकः बिज्याहुँ । छलपोललिसे सतीदेवीया इहिपाः स्वयम्वर याकाः बियेगु जुल” धकाः सकतां माःमाःगु खँ साहुति यानाः महाद्यः अनं कैलाशय् लिहां बिज्यात ।

प्यन्हु लिपा विष्णु दक्ष प्रजापति थाय् थ्यंकः बिज्यानाः स्वयम्वरया माक्वः माःमाःगु सकतां ज्या न्ह्याकाच्वन । साइतया ई त्ययानं महाद्यः अन थ्यंकः बिमज्याःगुलिं अलमल यानाः विधि ताहायेका धन्दा कयाच्वन । उखे महाद्यः गजि, धतुर साला गजिं कायेकाच्वन । महाद्यः अन थ्यंकः मवःगुलिं विष्णु वाथावाथा कनाच्वन । थुगु हे इलय् महाद्यःयात विष्णुं धाःगु खँ झस्स लुमंका हथासं विष्णु च्वनाच्वंथाय् थ्यंकः बिज्यात । महाद्यः गथे बिज्यात धाःसा ज्याथः जोगि जुयाः सँ फुकं भुइकाः म्हुतुं लाः प्यालाहां वयेकाः स्वयेनापं ग्यानापु अघोर ख्वाः, म्ह धुसिम्ह जोगि जुयाः अन इहिपाःया विधि विधान यानाच्वंथाय् थ्यंकः वया, “भिक्षा बिइ हिं, हे विष्णु हे दक्ष प्रजापति जि थज्याःम्ह ज्याथः जोगि नये मखंगु तःन्हु दत, तापाकं निसें वयाच्वना, जितः भिक्षा ब्यु, जितः भिक्षा मबिसें आम इहिपाः याःसा छिमित सराः बिइ” धकाः कमण्डलुं लः प्वंके त्यंगु स्वयाः विष्णुं धाल, “हे जोगि महाराज, सराः छता बियाः बिज्यायेमते, थन ज्या हथाय् जुयाच्वन, ल्हाः दिये मलानाच्वन, बरु थन जिथाय् नापं च्वं वा” धकाः थःगु जवय् पाखे जोगियात फ्यतुकाः माःमाःगु ज्या न्ह्याकाच्वन ।

विष्णुं इहिपाया कलशार्चन पूजा विधि विधान सकतां सिधयेकालि थःगु मायां त्वःपुका दक्ष प्रजापति व वीरनीया मिखा छखे छखे ब्वयेकाः ज्याथः जोगिया गःपतय् सतीदेवीया बरमाला क्वखायेकाः पालि भागि याकाः अथेहे ज्याथः जोगि रुपी महाद्यवं सतीदेवीयात स्वांमाः क्वखायेकाः स्वयम्वर इहिपाया विधि विधान सिधयेका बिज्यात । इहिपाया ज्या क्वचायेका ग्वय् साले धुंकाः भमचा पितबिइत स्वबलय् विष्णुं छल याःगु सियाः व धाः थ्व धाः मदयेका न्वानाच्वन । विष्णु छुं लिसः मब्यूसें माक्व कर्म सिधयेकाः महाद्यःयाके विदा फ्वनाः लिहाँ बिज्यात ।

विष्णुं छल यानाः ज्याथः रुपी महाद्यःलिसे इहिपा याकाः ब्यूगुलिं सतीदेवीयात “म्ह्याय् मय्जु ! विष्णुं झीतः झंगः लानाः बेइमानी यानाबिल । छु याये छंगु भाग्य हे थथे जुयाच्वन, न्ह्यागुसां छं सह या, आः थ्व वृद्ध जोगिलिसे छ थःगु छेँ हुँ” धकाः बिदा बिल । थः बौ दक्ष प्रजापतिया वचन न्यनाः सतीदेवीं धाल, “जि भाःत ज्याथः जोगि जूसां थ्व जिगु भाग्य जुल, थ्व जि भाःत द्यः बरोबर खः, थुकिं छिकपिनिगु छुं दोष मदु, थ्व दकवं जिगु भाग्यं जगु खः, कर्म धयागु बलवान् जुइ सुनां मखयेके मजुयेके धयां जिइमखु, अथे जूगुलिं छिकपिन्सं छुं कथं नं धन्दा कयाःदीम्वाल, जिपिं थःगु छेँय् वने” धकाः बिदा कयाः निम्हत्यपू थःगु छेँपाखे वने धकाः पिहां वन ।

सतीदेवी ज्याथः जोगिलिसे लँय् वँवं मनय् आपालं खँ वायेकाः वनाच्वन । थ्व लँय् सुं खुँ दाखुँ वयाः वृद्धम्ह भाःतयात छुंछां यानः थःत ल्हाः वात धाःसा छु यायेगु ? ग्वाहालि फ्वनेपिं नं सुं मदु । गुँ, पर्वःया लँ थथ्याःक्वथ्याः, लँय् सुं छम्ह जूपिं खनेमदु । छु याये धकाः धन्दा काकां जोगिया ल्यूल्यू ख्वाः खिउँका वयाच्वंम्ह सतीदेवीयात ब्वाय् स्वये धकाः ज्याथः जोगिं मनं तुनाकथं पर्वःया त्वाफ्वलय् छखा सुपौया छेँ श्रृष्टि यानाबिल । ववं वहे छेँ पिने थ्यनालिं सतीदेवीया ख्वाः स्वयाः “झीगु छेँ थ्व हे खः खापा खना दुहां वना च्वं” धकाः दुने छ्वयाः “जि भचा त्यानुल झासुलने” धकाः गजि धतुर छसाः सालाः छेँया लुखाखलुइ छ्यं दिका ग्वारातुल ।

सतीदेवीं थः सुया छेँ अले सकलें केहेँपिं द्यःत व ऋषिपिंलिसे इहिपा जूगु थः दकले थकालिम्ह तता जुयाः छु याये थज्याःगु सुपलिं चिनातःगु भिखाचा छेँ, ज्याथःम्ह जोगि भाःत लात छु याये थःगु कर्मयात आः थ्वहे जिगु सर्वस्व जुल धकाः मन धैर्य यानाः पर्सिच्वकां ख्वबि हुयाः थः ज्याथःम्ह भाःत चातुवाना न्ह्यः वयेकूगु स्वयाः कन्ना चाया छेँ दुने माखापिखाया जाः भुनाच्वंगु चिइके चायेके यानाः बँ पुनाः सुचुपिचु यानाच्वन । थः भाःत दना वलकि छु नके धकाः दुने त्यप, कसिचा पतिकं छु नयेगु वस्तु दु ला धकाः स्वः जुल, छुं छतां मदु माखापिखाया जाः जक भुनाच्वंगु खनाः झसुकाः तयाः थः भाःतयाथाय् वया सुम्क च्वनाच्वन ।

न्हय्चा च्यान्हु लिपा बल्ल जोगिया न्ह्यलं चायेका “जितः थनेम्वाःला, थः जक सुखं दुने च्वना जितः जक थथे पिने थ्यना तल, छुं नके नं म्वाःला ?” धकाः धाःगु न्यना “छि छु भपे इच्छा दु, जि तालाका हये” धकाः घ्यःकस्ती हाःगु अमृत वचन न्यनाः थ्व मिसां मखुगु खँ ल्हात दुने छुं छतां दूगु मखु धकाः मुसुं न्हिल । सतीदेवी गथे च्वनी धाःसा शीलस्वभाव बांलाकाः सुचुपिचु जुयाः सँ छ्यनाःह्याउँक सिन्हः छपता तिनाः छ्यनय् स्वां छफ्वः छुनाः मनःसां नयाथें ख्वाः चकंका मति भचा हे क्लेश मतसे च्वना च्वनीगु । थथे सतीदेवीया शीलस्वभाव लक्षण खनाः भेषधारी जोगि लय्ताया उजं दयेकल, “अय् सतीदेवी ! थ्व छेँ झीगु मखु, छ दुने च्वनाच्वने म्वाःल पिहां वया थ्व छेँ थुना छ्व ।” थथे थःभाःतया वचन न्यनाः “दूगु थ्व छखा छेँ थुनाः गन च्वनेगु ? थ्व छेँ झीत ज्या बि हे बिउ छाय् स्यंकेगु ।” थथे धाःगु न्यनाः जोगिं तुतिं प्यंकाः छेँ थुनाबिल । अले थ्व छेँ झीगु मखु, आः छन्त झीगु छेँय् ब्वनाः यंके धकाः सतीदेवीनापं तयाः कैलाशय् थ्यंकः वन ।

कैलाशय् थ्यनालिं अनया छेँ खनाः सतीदेवी अजूचायाः मिखां हर्षया ख्वबि हायेका आहा ! गय् च्वंक बांलाःगु तःखागु लुँया छेँ, गुलि जक बांबांलाःगु कलात्मक बुत्ता कियातःगु सँझ्याः, तिकिझ्याः, त्वानासिँ, थां, कथंकथंया दुरुल्वहंतय् बुत्ता कियाः थाय्थासय् नवरत्न थुनातःगु अतिकं झःझः धाःगु छेँया तःद्वागु लुखाया जवं खवं कलश खापाय् अष्टमंगल, लुखाफसय् त्वलं (तोरण) व जवं खवय् मंगलया चिंया बुत्ता कियातःगु, लुखां पिने ततःधिकःपिं सिंह निम्ह जवं खवं पाः तयातःगु थज्याःगु अतिकं बांलाःगु मेथाय् गनं मखंगु अपूर्वगु छेँ खनाः तसकं अजूचाःगु खनाः भेषधारी जोगिं “थ्व झीगु हे छेँ खः । दुने नु” धकाः नापं दुने ब्वना यंकल । दुने नं अनेकथंया कलात्मक बुत्ता कियातःगु स्वयां स्वये मगाःगु छेँ दुने सच्छि व च्यागू चुक उकथं हे बांलाःगु खनाः वाताहां च्वनाच्वंगु खनाः भेषधारी जोगिं धाल, “सतीदेवी, सौ हयाः अन दकले तःधंगु मूचुकय् दथुइ बँ थिलाः मन्दः छगू दयेकि ।” सतीदेवीं काचाकाचा साया सौ हयाः चुकलय् दथुइ लाक्क मन्दः आकार वयेक बँ थिलाः बिल ।

महाद्यःया गणतय्सं नवरत्न थुनातःगु लुँया सिंहासन अन द्यःने दिकेहल । अले ज्याथः जोगिं रुप त्वःता धात्थेंगु रुप श्रीश्रीश्री विश्वम्भर महाद्यः मूर्ति जुयाः यचुगु स्फटिक थें उन जुयाः कण्ठ निलकण्ठ यानाः कोटि कोटि सूद्र्यःया थें जः ह्वलाः न्यापा ख्वाः झिपा ल्हाः जटाय् गंगा धारण यानाः तिमिलाया मतू पुयाः धुँ छ्यंगू जँय् हिनाः रुद्राक्षमाः व सर्प क्वखानाः स्वये यइपुसे तुसिचा थें प्वात्याप्वात्या ल्ह्वनाः शेषनागया बाजु न्ह्याना भय, अभय मुद्रा ज्यानाः त्रिशुल, दबदब, पिनाक(धनु), वाण, कमण्डलु, सिंहनाद, पाशपतास्त्र, जपमाः ल्हाःतय् ज्वना भूत, प्रेत, पिशाच, जोग जोगिनी, कवं, ख्याः, ताल बेताल, भैरवपिं शोभायमान यानाः तसकं ज्याज्वल्यमान जुयाः मुसुहुं न्हिलाः स्वलिसे स्वये मगाःगु ख्वाः जुयाः सतीदेवीयात दर्शन बियाः बिज्यात ।

थथे थः भाःत जोगि मखुसें साक्षात् परब्रम्ह द्यःतय् नं द्यः श्रीश्रीश्री महाद्यः धकाः सियाः मिखां हर्ष ख्वबि हायेकाः वचन खाखातुइकाः ल्हाः ज्वजलपाः विन्ती यानाः “धन्य धन्य जि भाग्य” धकाः हथाय् चायाः लुँया ताहाफं लः हायेकाः थः भाःत श्री महाद्यःया तुति सिला स्वचाक चाःहुला दिव्य जयमाः क्वखायेका भक्तिकथं पूजा यानाः स्त्रोत्र पाठ यानाच्वन । थथे सतीदेवीया भावभक्ति खनाः महाद्यः अतिकं रसताया सतीदेवीया ल्हाःज्वनाः मुसुहुं न्हिलाः थःगु खवय् मुलय् फ्यतुकाः आनन्दं शिवशक्ति स्वरुप जुयाः बिज्यात ।

।।श्री स्कन्द कुमारं अगस्त्य मुनियात कनाः बिज्याःगु श्रीश्रीश्री स्वस्थानी परमेश्वरीया श्रीश्रीश्री महद्यःया सतीदेवीलिसे इहिपा स्वयम्वर यानाः कैलाशय् थःगु रुप दर्शन बियाः शिव शक्ति स्वरुप जुयाः आनन्दं च्वनाः बिज्याःगु खगूगु अध्याय थुलिं क्वचाल ।।६।। कथहं...