न्ह्यब्वःम्ह ः पशुपतिमान पःमां

श्री गणेद्यःयात ज्वजलपे, श्री सरस्वतीयात ज्वजलपे, श्री स्वस्थानी परमेश्वरीयात ज्वजलपे ।।

थनंलि ब्रम्हा विष्णु व स्वीस्वकोटि द्यःपिं थःत दुःख सिया दैत्यतय्सं क्वत्येका च्वनेमाःगुलिं थथे च्वनेमजिल श्री महाद्यःयात हाकनं ग्वाहालि मफ्वंसे हे मजिल धकाः साहुति यात । सकलें कैलाशय् श्री महाद्यः, पार्वती व गंगा च्वना बिज्याथाय् वनाः वसपोलपिनि पालि भ्वपुयाः स्तुति यानाच्वन । श्री महाद्यवं छिपिं छाय् वया धकाः उजं जूबलय् थःथःगु अवस्था दुःख इनाप यानाः ‘परमेश्वर आः जिमित उद्धार यानाः बिज्यायेमाल, स्वर्गय् दैत्यतय्सं जिमित त्यलाः उमिसं अत्याचार कथं राज्य यानाच्वंगु तःदँ दयेधुंकल उमित संहार यानाः जिमित थःथःगु लोक लितकया बिज्यायेमाल’ धकाः इनाप यात । सकलें द्यःपिनि अवस्था व उमिगु दुःखया खँ न्यनाः धया बिज्यात, “आः छिपिं हथाय् चायेम्वाःल जि माःमाथे याये” धकाः भलसा बिल ।

श्री महाद्यवं गुरु वृहस्पतियात ब्वंके छ्वया हताः वनेगु साइत स्वकुबलय् प्यन्हु लिपाया साइत पिकाना बिल । प्यन्हु लिपा दैत्यत लिसे ल्वाःवनेत साहुति यानाः धनुष छगू पलिस्था यानाः हताः वनेत माक्व ताःलाकाच्वन । उखे गणेद्यवं तिछुँलिसे धाल, “उकुन्हु तिनि वरप्रसाद बियाः थन छ्वयाहल । थौं हे झीत ल्वःमंकल ।” थथे श्री गणेशया खँ न्यनाः तिछुँ बिन्ती यात, “प्रभू छलपोल हथाय् चाया बिज्यायेम्वाःल । जि थथें वनाः सुनां हे वाःमचायेक लुमंका वये” धका तिछुँ बिदा कयावन । तिछुँ कैलाशय् वनाः धनुष पलिस्था यानातःथाय् थ्यंकाः धनुषया खिपः वां किचिकिचि यानाः लिहां वल । प्यन्हु लिपा सकलें मुनाः हताः वनेत धकाः श्री महाद्यवं शस्त्र अस्त्र काःवंबलय् पलिस्था यानातःगु धनुष चबुनाच्वंगु खनाः त्राही त्राही जुइक ग्यानाः बिचाः याना स्वःबलय् चण्डाल तिछुँया ज्या धकाः सिइकाः झीसं श्री गणेश, कुमारयात ल्वःमंकागुलिं थथे जूगु धकाः थुइकल । थ्वयां लिपा श्री गणेश व कुमारयात सःतके छ्वयाः बिज्यात ।

श्री गणेश व कुमार निम्हसेन थःथःगु शस्त्र अस्त्र (ल्वाभःत) ज्वनाः थःपिनि बहां गयाः कैलाशय् थ्यंकः वन । श्री गणेश व कुमार निम्हस्यां श्री महाद्यः, पार्वती व गंगायात भागि यानाः दर्शन यात । श्री महाद्यवं हाकनं वृहस्पतियात मेगु साइत स्वका साइतया पाय्छि इलय् श्री गणेश व कुमारयात रथय् तया, सेना नायक याना श्री महाद्यः थःहे सारथी जुयाः सकलें द्यःपिं इन्द्र प्रवृति, यक्ष गन्धर्व, किन्नर, अष्ट वसु, झिम्ह दिगपालपिं सकलें मुनाः थःथःगु ल्वाभः अस्त्रशस्त्र ज्वनाः कवच तियाः सल किसिया रथय् च्वनाः चतुरङ्ग सेना लितका थःथःगु बहां गयाः, कथंकथंया बाजं थाकाः भेरि, तुरुही, कर्नाल, शंख पुयाः ध्वाँय् पताः ब्वयेकाः न्ह्यःने वृषभ ध्वज, सिंहध्वज, गरुडध्वज, मयुरध्वज, हंशध्वज ब्वयेकाः न्ह्यःने हरहर महाद्यः धकाः शब्द थ्वयेकाः दैत्यतय् दल स्वयाः हताः(युद्ध)या निम्ति न्ह्यज्यानाः बिज्यात ।

उखे तारकासुर, महिषासुर दैत्यतय् सभा यानाः आनन्दं च्वना च्वंथाय् नारदमुनि बिज्याःगु खनाः लसकुस यानाः अन बिज्यानागुया हुनि न्यंबलय्, “हे दैत्यराज, जि थन अथें वयागु मखु, श्री गणेश व कुमार दलनायः जुयाः ब्रम्हा, विष्णु, महाद्यःनापं स्वीस्वकोटि द्यःपिं यक्ष गन्धर्व सकलें मुनाः हताःया नितिं वयाच्वंगु दु । थ्व खँया न्ह्यसः छिकपिन्त धाःवयाच्वना । आः ननानं माक्व ताःलाका तयार जुयादिसँ । जि वनेत्यल” धकाः ब्रम्हलोकय् लिहां बिज्यात । नारदमुनिया खँ न्यनाः दैत्यराजं मन्त्री धुम्रलोचनयात सकसिनं थःथःगु ल्वाभः शस्त्र ज्वनाः ननानं वयेमाल धकाः सकभनं च्वय्के छ्वत । थथे दैत्यराजया उजंकथं सकलें दैत्य असुरराजपिं थःथः सेना शस्त्रअस्त्र कथं कथंया ल्वाभः ज्वनाः दलबल नापं वल । चण्डासुर, चन्दमुन्द, रक्तवीज, धुम्रलोचन, घोरासुर, लवनासुर, दानासुर, शंखासुर, विजयासुर, घण्टाकर्ण नांयापिं आपालं दैत्यराजपिं थः कोटानकोटी दैत्य सेना ज्वनाः ल्वायेत तयार जुयावल । गुलिं राक्षसतय्सं ततःग्वःगु ल्वहं पाछानाः नँ न्यांथें गर्जल पुयाथें लाय्लाय् बुयाः विशब्दं थःथःगु सेना मुना वल । थथे सकलें राक्षस गण सेना सकल मुनाः तारकासुर महिषासुर न्ह्यः न्ह्यः मेपिं ल्यूल्यू तयाः द्यःत लिसे ल्वाय्त तम तयार जुयाः न्ह्यज्यात ।

थथ निखे हताःख्यलय् निथी देव गणया सेनापिं व राक्षस गणया सेनापिं चुलिंचू जुयाः निखे न्ह्यज्याः वल । द्यःतय् सेना नायः जुया बिज्याःम्ह कुमारं दैत्य सेनापाखे स्वया हकल “हे पापात्मा असुर तारकासुर, महिषासुर आः छिपिं गन वनेत्यना तिष्ट तिष्ट” धकाः थःपिन्त हक्कुगु न्यनाः दैत्यतय् पाखें नं अथेहे ततःसलं हक्काहल, “हे देवेन्द्र ! छिपिं जि ल्हाःतय् लात । न्हापा तःकःमछि बुकाः बिसिकातयापिं मखु ला छिपिं ? थौं हाकनं सेखी याःवयाच्वना ला ? थपाले धाःसा छिमित निर्मूल याना हे त्वःते तिष्ट तिष्ट” धकाः हक्का घनघोरं देवासुर युद्ध जुल । न्हापा कुमार व तारकासुर ल्वापू जुल । धःतय्सं शंख पुयाः जय जय कुमार धाधां ल्वात । निखें तच्वक ल्वापू जुयाच्वन । वरुणं द्यःतय्त अमृत हयाः त्वंका बल तनाच्वन । वायु नं बलबुद्धि तनाच्वन । अग्नीं तेज व बल तनाच्वन धाःसा विश्वकर्मां कथं कथंया शस्त्रअस्त्र ल्वाभः ज्वलं व रथ दयेकाः बल तनाच्वन । श्री कुमारं थौं छिपिं जिगु ल्हाःतं प्राण काये धकाः हक्का युद्धय् दुब्वाःवनाः ल्वाना बिज्यात ।

थ्व ल्वापुइ वायाब्यास्त्र, ब्रम्हास्त्र, रुद्रास्त्र, इन्द्रास्त्र, नागास्त्र, थज्याःगु ल्वाभः मन्त्र ब्वनाः छ्यलाच्वन । विष्णु कोलापुरलिसे, जमराज महिषासुरलिसे, इन्द्र वज्रहस्तालिसे, अग्नी शंखासुरलिसे, वरुण कुंभासुरलिसे, वायु पर्वतासुरलिसे, इसान विमासुरलिसे, श्री गणेश निलग्रीवलिसे थीथी पक्ष विपक्ष दयेकाः महाकल्लोलं युद्ध यात । थ्व युद्ध गथे जुल धाःसा गुलि ल्हाःतं ल्हाःतं दायाः मुडकी मुडकी छ्यानाः गदानं गदा प्रहार यानाः ख्वनां ख्वनां पालाः ल्वानाच्वन । गुलिं दैत्यत आकासय् ब्वयाः ल्वहं वा गायेकाः ल्वानाच्वन । द्यःतय्सं धनुष वाण छ्यलाः उमिगु प्रहार टुक्रा टुक्रा यानाः छ्वयाच्वन । दैत्यतय्सं थःथःगु अनेकथं ल्वाभः ज्वना द्यःतय्त स्वयाः मिजलय् किइत दुब्वात वं थें दुब्वात वनाःसिंहनाद यानाः सिंह सिंह ल्वाःथें, समुद्रय् मेगु समुद्रं त्वपुथें कथंकथंया शस्त्रअस्त्र छ्यलाः प्रलयबलय् नँ न्याःथें तःन्हु तक ल्वानाच्वन ।

श्री कुमारं थःगु धनुषया लिग्वल सालः दैत्यतय्त सुद्र्यःया जः पिहांवःथें, पल्पसा त्वःथें वाण कयेकाः आपालं दैत्य राक्षसत संहार यानाच्वन । दैत्यतय्सं कयेकाहःगु ल्वाभः दक्व छिन्न भिन्न यानाः फुकाच्वन । श्री विष्णु पञ्चजंगे शंख पुयाः चक्र, गदा छ्यलाः दैत्य दानव फुकाच्वन । दैत्य दानवत गुलिं पृथ्वीसं ग्वःग्वःतुलाः वाथावाथा कनाच्वन । इन्द्रं वज्रं कयेकाः दैत्य सेना न्हंकाच्वन । सकल द्यः दानव जानाः छगू पक्षं मेगु पक्षयात फुकेत ल्वानाच्वन । द्यः सेनाया प्रहारं राक्षत दैत्य सेना स्यानाः पालाः हिया खुसिबाः वल । सीपिनि म्ह पर्वःथें द्वंद्वंचिन । थथे द्यः पक्षं दानव दैत्य राक्षसत मोचकूगु स्वयां स्वये मफयाः तारकासुर दैत्य तसकं ग्यानाः थः गुरु शुक्राचार्ययात थःसीपिं सेना म्वाका बिइत बिन्ती याःगुलिं थःत महाद्यवं बियातःगु मृत्यु सञ्जीवनी मन्त्रया बरदानया बलं सिनाच्वंपिं दैत्य दानव सकलें म्वाकाबिल ।

थथे सीधुंकूपिं दैत्यत म्वानावःगु खनाः तारकासुरं बल पिकयाः हाकनं कल्लोलं ल्वानाच्वन । थथे हाकनं युद्ध जूबलय् भूमि कम्पन जुयाः न्हय्गू समुद्रय् च्वंपिं लः जन्तुत सुदां त्राही त्राही चाया वाथावाथा कन । थथे शत्रुत हाकनं म्वानाः ल्वाःवःगु महाद्यवं खनाः छम्ह भैरव उत्पत्ति यानाः छ थथें वनाः दानव सेनाया दथुइ च्वनाच्वंम्ह शुक्राचार्य ज्वना तयेमाल धकाः उजं दयेका बिज्यात । श्री महाद्यःया उजं न्यनाः उम्ह भैरव तारकासुरतय् फौजतय् दथुइ वनाः शुक्राचार्ययात ज्वनाः नुनाछ्वयाः आकासय् ब्वयाः मन्दः कयाः युद्ध स्वयाच्वन ।

द्यःत व दानवतय् दथुइ घमासानं युद्ध यानाच्वन । श्री महाद्यः थः सारथी जुयाः श्री गणेश व श्री कुमार नायः यानाः सकलें द्यःपिं ल्यूल्यू तयाः न्ह्यज्याःवःगु अतिकं फौज खनाः तारकासुर, महिषासुरं तसकं तं पिकयाः लाय्लाय् बुयाः युद्धय् दुब्वां वन । द्यः व दानवतय् दथुइ हाकनं घोरघमासानं युद्ध जुयाच्वन । थुगु युद्धय् दैत्य दानवत आपालं सित, गुलिं घाःपाः जुयाः रणभूमिइ वाथावाथा कनाच्वन । थुबले महाद्यवं थम्हं हे थ्व तारकासुर व महिषासुरतय्त उपिं तपस्या च्वंगु खनाः लय्तायाः बरदान फ्वँ धयाबलय् उमिसं जिमित न्हिनय्, चान्हय्, सुथय्, बहनी सुनानं स्याये मफयेमा धकाः फ्वं धाःबलय् तथास्तु धकाः बरदान बियागु खँ लुमंकाः युद्धय् सारथीया निर्वाह पूवंकाच्वन ।

युद्ध याना च्वँच्वं सन्ध्याकाःई जुयाः सुद्र्यः पर्वतं लुकुं बिया वनाकथं सर्गतय् नगु तिमिला खने मरुनीगु इलय् तारकासुर व महिषासुर लिसे गणेश, कुमारया रथ चूलाकाः ल्वानाच्वन । थुबले लाक्क महाद्यवं कयेकि कयेकि धकाः उजं दयेकथं गणेश व कुमारं चन्द्रवाण बाला कया धनुषया लिग्वल न्हाय्पनय् थ्यंक सालाः निम्ह राक्षसया छ्यं छकलं चनंका बिल । थ्व निम्ह दावनराजपिनिगु छ्यं बँय् कुतुंवने मलाक महाद्यः नं रथ न्ह्यःने ब्वाके यंकाः थम्हं फयाकाल । थुगु कथं दैत्यत संहार यानाः शत्रुत न्हंकाः युद्ध त्याःगुलिं स्वीस्वकोटि द्यःपिं, यक्ष, गन्धर्व सकसिनं जय जय गणेश कुमार जय जय महाद्यः, हरहर महाद्यः धकाः जय जयकार यानाः पूजा मान्य यानाः अस्तुति यात । “हे परमेश्वर छलपोलपिनिया दयां जिमि दक्व शत्रु मोचका जिमित रक्षा यानाः बिज्यात । हे परमेश्वर छलपोलपिं पाप पुण्यया साछी जुया बिज्याःपिन्त कोटि कोटि ज्वजलपे । हे महाद्यः छलपोल जिमि रक्षक, शम्भू धयाम्ह नं छलपोल, शिव, महेश्वर, निलकण्ठ, वामदेव, महेश, रुद्र, विरुपाक्ष, त्रिलोचन, हर, त्रिपुरात्मक, एकदश उमापति, भिमेश्वर धयाम्ह छलपोल थज्याःगु सहश्र नां दुम्ह छलपोलयात ज्वजलपे” धकाः कथंकथं पूजा मान्य यानाः बाजं थाकाः अप्सरात प्याखं हुइकाः गन्धर्वं म्ये हायेकाः च्वाम्वः पंखा गायेका श्री जगदीश्वर महाद्यः, गणेश व कुमार कैलाश पर्वतय् लिहां बिज्याकल ।

सकलें कैलाशय् थ्यनालि श्री महाद्यवं सकल द्यःपिन्त “आः छःपिनि भय् मोचन याना बियेधुन, आः थःथःगु लोक अमरावती, आश्रमय् लिहां वनाः सत्यधर्म पालना यानाः थःगु कर्तव्यं विचलित मजुसे थःथःगु भाला कथं लोककल्याण व प्रतिपाल यानाच्वं हुँ” धकाः धयाः बिज्यात । श्री महाद्यःया उजं सिरसं फयाः लय्लय्तायाः श्री महाद्यः, गणेश, कुमारया पालि भ्वपुयाः बिदा कयाः थःथःगु लोकय्, आश्रमय् लिहां बिज्यात । श्री महाद्यः, पार्वती, गंगा, गणेश, कुमार थः गणं लितका आनन्दं च्वनाः बिज्यात ।

।। श्री स्कन्द कुमारं अगस्त्य मुनियात कनाः बिज्याःगु श्रीश्रीश्री स्वस्थानी परमेश्वरीया श्री गणेश कुमारं तारकासुर महिषासुर दैत्य दावन असूर प्रवृत्ति मोचका द्यःपिन्त थःथःगु आश्रमय् लोक कल्याण याना च्वनेन लितछ्वःगु झिंप्यंगूगु अध्याय थुलिं क्वचाल ।।१४।। कथहं...