न्ह्यब्वःम्ह ः पशुपतिमान पःमां

श्री गणेद्यःयात ज्वजलपे, श्री सरस्वतीयत ज्वजलपे, श्री स्वस्थानी परमेश्वरीयात ज्वजलपे ।।

छन्हु अगस्त्यमुनि कुमारयाथाय् बिज्यानाः लिपा कलियुगय् मनूत काम, क्रोध, लोभ, मोह, मद्मात्सर्य व इष्र्याय दुबिनाः तसकं पापी, अधर्मी जुयाः मभिं मज्यूगु ज्या यानाः करपिन्त दुःख बिया जुइ । उमिसं थःगु धर्मकर्म, कर्तव्य, न्याय नीति छुं मयासे करपिनि धन, कलाः, मिजंतय्त मन बियाः थः मांबौ बाज्या बज्ये आखः स्यंम्ह गुरु, द्यः, पितृतय्त व हनेबहःपिन्त हेला याना थः कलातं भाःतयात व भाःतं कलाःयात सुद्धां वास्ता मयासे मचातय्त माया मयासे जुइ । थःगु कर्तव्य त्वःता मभिं मज्यूकथं धन, सम्पत्ति मुकेगु, न्ह्याथे याना सां थःजक कतिलाका जुइ । थ्वँ, अय्लाः थज्याःगु मज्यूगु सेवन याना जुयेगु यानाहइ ।अज्याःगु कलियुगय् मनूतय्त उद्धार यायेगु छुं जुक्ति दइ ला थें धकाः बिन्ती यानाः बिज्यात ।

अगस्त्य मुनिया थज्याःगु कन्नाचायापुगु जनहितया खँ न्यनाः कुमारं धयाः बिज्यात– हे अगस्त्य मुनि ! न्हापा न्हापा आपालं न्हापाया इलय् जिमि मां पार्वतीं लोक कल्याण यायेत श्री निर्गुणात्मक श्री परमेश्वरीलिसे साहुति यानाः बिज्याःबलय् लोकहित यायेत कनाः बिज्याःगु श्री स्वस्थानीया खँ जिं न्यनातयागु दु । व खँ जिं छलपोलयात कने, छलपोलं मन तयाः न्यानाः जगत उद्धार यानाः बिज्याहुँ । थ्व धर्मव्रतया विधिविधान जिं कने, थ्व स्वस्थानीया बाखं कंपिं, बाखं न्यंपिं, धलं दनाः व्रत च्वनाः पुजा याःपिं थः जक मखु थःमां, थःबौ, काय्, म्ह्याय्, दाजु, किजा, तःकेहेँ, कलाः, भाःत, भौ, छय्, छुइ, ससःखलः, थःछेँ खलः, थःथिति, नातागोता, पासापिं जक नं मखु सच्छिगू पुस्ता न्हापायापिं पितृत सुद्धां तरय् जुयाः थःपिं थुगु जुनी भिंगु मनं तातुनाः पूवनाः सुख आनन्द भोग यानाः च्वनेदइ ।

पोहेलाथ्व मिलापुन्ही (पौष शुक्ल पूर्णिमा) कुन्हुनिसें थःथःगु छेँय् बहनी श्रीश्रीश्री स्वस्थानी परमेश्वरीया साधारण पूजा यानाः बाखंपाः छानाः छगू छगू अध्याय बाखं थःथःगु मांभासं (नेवाःतय्सं नेवाः भासं) कने, सकलें मुना न्यने । बाखं क्वचायेकाः स्वां प्रसाद इनाः बाखंपाः नं इनाः प्रसाद नये । लच्छि तकं न्हि छपु छपु बाखं कनाः सिलाथ्व सिपुन्ही (माघ शुक्ल पूर्णिमा) कुन्हु पूजा यानाः बाखं क्वचायेके । फुसा थ्वकुन्हु लुसि ध्यनाः, म्वःल्हुयाः शुद्धगु वसः पुनाः सुचिनिचि जुयाः शुद्ध चित्त यानाः श्रीश्रीश्री परमेश्वरीयाके मन तयाः धलं दने । धलं दनेत दकले न्हापां बँ थिलातःथाय् सकतां ज्वलं न्ह्यःने ब्वयातये अले मुख्यम्ह थकालिं नसला कयाः वंता (पूर्व) पाखे स्वयाच्वने । थः न्ह्यःने श्रीश्रीश्री स्वस्थानीया बाखं कनेगु सफू तये । लखं मप्यायेमा धकाः पारदर्शी प्लाष्टिक छकू द्यःने तये । सफूया जवय् पाख सुकुन्दाय् मत च्याकाः तये । सफूया न्ह्यःने कलशय् नीलः द्वाफ्वस्वां  कचा, ध्यबा छगः तयाः द्यःने किसलि तयाः स्वने । कलशया जवपाखे ज्वलान्हाय्कनय् ॐ च्वयाः श्रीश्रीश्री स्वस्थानी परमेश्वरी लुमंकाः तये अले कलशया खवपाखे भुयुसिन्हः दुगु सिन्हमू तये । पुजाभः न्ह्यःे तये, छायेमाःगु सकता कायेछिंक छखे तयाः व्रत च्वनीपिं मयार्दाकथं छिंक झ्वः मिलय् यानाः फ्यतुइ । कलाः भाःतया छगू पुजाभः मेपिन्त म्हतिं म्हतिं पुजाभः न्ह्यःने तये । बाखं न्यनीपिं अगल छखे फ्यतुनाच्वने ।

पूजा न्ह्याके न्ह्यव दकले न्हापा पञ्चपात्रय् च्वंगु नीलः आचमनिं नसला कयाः थःम्हं सिन्हः तिये स्वां छकु छ्यनय् छुये अले सकभनं पवित्र जुयमा धकाः जल भचा भचा हा हा याये । थ्वया लिपा पञ्चपात्रय् च्वंगु नीलः आचमनिं तुयाः कयाः द्यःयात ख्वाः सिइके भाय् याये । श्रीखण्ड, रक्तचन्दन, म्हासु सिन्हः, भुयुसिन्हः, अबीर तिके, कीगः छाये, नस्वाःगु बांबांलाःगु स्वां छुके । सच्छि व च्याफ्वः सितु तियातःगु द्वाफ्वस्वां छाये, जजंका क्वखायेके, स्वांमाः क्वखायेके, ताय् आखे तछ्व, हाम्वः, घ्यःकस्ती, सादुरु, अक्षतमधि, मधिचधि, नैवद्य, सिसाबुसा, म्वसिप्वः, ग्वाः ग्वय्, कापः, समाज्वलं, चुरा सकतां छसिंकथं छाये, धुं धुपाँय्, कपू, घ्यःदेवा, इताः च्याकाः मत बिये, गं, दबदब थाये, शंख पुये, दक्षिणा छाये । सकतां छायेमःगु छाये सिधलकिं पूजा यानाः अर्घय् नीलः, सादुरु, ध्यबा छगः, आखे न्यागः, सितु तियातःगु द्वाफ्वस्वां न्याफ्वः तयाः जव ल्हाःतय् अर्घ तयाः देपा ल्हातं अर्घ त्वःपुनाः पुलिं चुयाः भक्तिकथं फ्वनेमाःगु मतिंमतिं फ्वनाः परमेश्वरीयात लुमंकाः स्वस्थानीया सफूयात स्वचाः चाहुइकाः न्ह्यःने तयातःगु बाताय् अर्घ बियेगु । निम्हत्यपू नापं व्रत च्वंगु जूसा अर्घ बियेबलय् मिजं वा मिसा छज्वःकथं जव ल्हाःतय् अर्घ छगू हे तयाः निम्हसियां देपा ल्हाःतिं त्वःपुनाः भाव भक्तिकथं परमेश्वरी लुमंकाः फ्वनेमाःगु मतिंमतिं फ्वफ्वं अर्घ बियेगु । वया लिपा सकसिनं अर्घय्  च्वंगु स्वां बच्छि द्यःयात छानाः ल्यंगु थःपिन्सं छ्यनय् छुयेगु । फक्वं सिलः (स्त्रोत्र) पाठ, जप ध्यान यायेगु । थुलि ज्या सिधलकिं ल्यंदनीगु बाखं कनाः बाखं क्वचायेकेगु ।

बाखं कनेज्या क्वचायेधुंकाः स्वांसिन्हः, क्वकयाः, सकसितं छसिकथं सिन्हः तिके स्वां छुके, कलशया जलं सकसितं अभिषेक बिये । प्रसाद लःल्हानाः सुवाः बिये । कलातं भाःतयात अक्षतमधि च्यापा, ग्वाः ग्वय्, सिसाबुसा व स्वां तयाः प्रसाद लःल्हानाः बिये । भाःतं थः कलायात भिं मनं तुनाः पूवनेमा, निरोगी, सुखी जुयेमाा धकाः सुवाः आशिर्वाद बिये, थकालीपिं पाखें सुवाः फये, क्वकालिपिन्त सुवाः बिये । थ्वया लिपा सकसिनं सच्छि व च्यापा अक्षतमधि, स्वारी, पुरी, मार्पा, मनभोग, सिसाबुसा, दुरु, धौ, च्या प्रसादकथं पालं याये । धलं दनाः विधि पूवंकेगु अवस्था मदुसा वा मछिन धाःसा साधारण पूजा यानाः श्रद्धाकथं ज्वरय् यायेफूगु सकतां छानाः बाखं कनाः क्वचायेकेगु । स्वां प्रसाद इनेगु । श्रीश्रीश्री स्वस्थानी परमेश्वरीं झीगु शुद्ध भक्तिं लय्ताया रक्षा यानाः बिज्याइ ।

आः वसपोल श्रीश्रीश्री स्वस्थानी परमेश्वरीया रुप वर्णन याये । वसपोलयात वता (पूर्व) पाखे स्वयेबलय् दिव्य भिंपूथें वर्ण जुयाः मतू पुयाः गंगा धारण यानाः दिव्य कुण्डल न्हाय्पनय् तयाः सुद्र्यः, मिला व मिंया स्वंगः मिखा दुम्ह कोटी सुद्र्यः त्वःथें तेज थूम्ह प्यपा ल्हाःतय् छसिकथं खड्ग, पाशपतास्त्र, ज्वलान्हाय्कं व सिन्हःमू ज्वनाः थीथी कथंया वसः पुनाः तिसां तियाः गम्भीर मुद्रा, त्रिगुण शक्ति जुयाः पलेस्वांया आसन यानाः च्वनाः बिज्याइ । वसपोलयात योता (पश्चिम)पाखे स्वयेबलय् नकितिनि मिइ छुयातःगु लुँथें वर्ण जुयाः म्हासुगु वसः पुनाः नागया बाजु, कंगन, पाउजु न्ह्यानाः सँ छ्यनाः सरबत थुनाः झिपा ल्हाःतय् गदा, पलेस्वां, मृग, सिन्धुर, गं, धनु, वाण, पञ्चाङ ज्वनाः भय व अभय मुद्रा ज्यानाः बिज्याइ । वसपोलयात येता (उत्तर) पाखें स्वयेबलय् वाउँ वर्ण जुयाः तिन्हिनय् सुद्र्यः समान जः थुयाः पलेस्वांया हःथें मिखाया कुनय् कुनय् ह्याउँह्याउँ धायाः गःपतय् स्वांमाः व मुण्डमाः क्वखानाः भिंच्यापा ल्हाःतय् कान्तादबदब, दन्द, ख्वना, मुगः, शंख, चक्र, मुसल, क्षतध्री शक्ति, अंकुश, नागपाश, चर्म, परिधवोध, ब्रम्हपास, झोली, ढाल, तरवार व त्रिशुल ज्वनाः बिज्याइ । वसपोलयात यन्ता(दक्षिण) पाखे स्वयेबलय् नीरमणि समान वर्ण जुयाः चलायाथें टक वर्ण मिखा जुयाः गःपतय् नागया माः क्वखानाः कुण्डल धारणा यानाः धुँया छ्यंगुलिं जँय् हिनाः सिन्चाय् भुयुसिन्हः तयाः सँ फँफँतयाः च्यापा ल्हाःतय् कालपाश, त्रिशुल, ख्वना, छ्यंक्वय्या ख्वला(पात्र), पौष्टकमाला, भाला, सिंहनाद व राक्षसया छ्यं ज्वनातःम्ह अतिकं ग्यानापुगु रुप जुयाः बिज्याइ ।

छन्हु वसपोल परमेश्वरीं स्वस्वथाय् शून्य जुयाच्वंगु व थःत पासा छम्ह मदयेकं मजिल, गुलि तक याकःचा च्वने धकाः मतिइ तयाकथं तसकं यच्चुगु चःति छफुति तिकिनन । थ्व चःतिं पञ्च रश्मीकथं तुयुगु रसतत्व, वँचुगु लघुतत्व, ह्याउँगु उष्णतत्व, वाउँगु शिततत्व, म्हासुगु घनतत्व यानाः न्यागू परमाणु तत्व उत्पत्ति जुल । वहे न्यागू तत्व ल्वाकःबुकः यानाः उकिया पाखें पञ्च महाभूत आकाश, वायु, अग्नि, जल व आपालं ब्रम्हाण्ड(चा) उकीमध्ये पृथ्वी भमण्डल नं उत्पत्ति यात । वहे न्यागू तत्वं सुद्र्यः, तिमिला प्रकट जुयाः खिउँ न्हनावन । वहे जः, लः व विन्दु स्वतां रजोगुणया प्रभावं मांया प्वाथय् च्वनेम्वायेक ब्रम्हा छम्ह प्रकट जुल । परमेश्वरीं ब्रम्हायात थःलिसे लिला यानाः च्वँ धाःगु न्यनाः ब्रम्हा ग्यानाः बिस्युं वन । ब्रम्हा बिस्युं वंगु खनाः परमेश्वरीं तमं स्वःबलय् ब्रम्हा भष्म जुल । अनं लिपा परमेश्वरीं सत्तोगुणया प्रभावं विष्णु छम्ह प्रकट यानाः उकथं हे उजं दयेकूबलय् विष्णु नं ग्यानाः बिस्युं वन । अथे बिस्युं वंम्हसित परमेश्वरीं स्वयेकथं भष्म जुल । थ्वया लिपा तमोगुणया प्रभावं महाद्यः प्रकट यानाः उकथं हे उजं दयेकाः बिज्यात ।

महाद्यः नं परमेश्वरीया जः स्वयां स्वये मफयाः– “हे परमेश्वरी, छलपोलया थ्व जलय् जि च्वने सामथ्र्य मदु, जितः शान्त सगुण स्वरुप दर्शन बियाः बिज्याहुँ अले जक छलपोलया उजंकथं याये” धाःगु न्यनाः परमेश्वरी प्रसन्न जुयाः शान्त स्वरुप दर्शन बियाः आः छं श्रृष्टि या धकाः उजं दयेकाः बिज्यात । थथे परमेश्वरीया उजं न्यनाः महाद्यवं धया बिज्यात– “छलपोलया ग्वाहालि मदयेक जिं गथे श्रृष्टि याये ? छलपोल जिगु नुगलय् च्वनाः बिज्याहुँ” धाःगु न्यनाः परमेश्वरी लय्तायाः धयाः बिज्यात– “हे महाद्यः जि दकले न्हापां रजोगुणं ब्रम्हा, सत्तोगुणं बिष्णु श्रृष्टि याना, उमिसं जिगु बचं मन्यंगुलिं उमित भष्म यानाः बिया । उगु भष्म जूगु नौ(खरानी) छंगु न्ह्यःने दु । व हे नौ नं रजोगुण व सत्तोगुण श्रृष्टि यानाः थः पासा दयेकि, वयां लिपा छं मनं तातुनाथें श्रृष्टि या, जिं छन्त शक्ति बिइ” धकाः उजं दयेकाः परमेश्वरी महाद्यःया नुगलय् च्वनाः बिज्यात ।

।।श्री स्कन्द कुमारं अगस्त्य मुनियात कनाः बिज्याःगु श्रीश्रीश्री स्वस्थानी परमेश्वरीया पूजा व्रत विधान, रुप वर्णन व महाद्यः उत्पत्ति यानाः नुगलय् च्वनाः बिज्याःगु न्हापांगु अध्याय क्वचाल ।।१।। कथहं...