नेवा: अनलाइन न्युज – ललेन्द्र शाक्य | ने.सं. ११४४ सिल्लागा दसमी (२०८० फागुन २२ गते)

थौं मंगलवाः लुँया मू आःतकया हे उच्च जूगु दु ।

नेपाल सुनचाँदी व्यवसायी महासंघं थौं मंगलवाःया नितिं लुँया मू तोलाया १ लख २३ हजार तका क्वःछ्यूगु दु । गुगु मू आःतकया हे उच्च खःसा न्ह्यःया दिंया तुलनाय् निद्वः तका दां थाहाँ वंगु खः । सोमवाः १ लख २१ हजार तकां लुँया कारोवार जूगु खः ।

थ्वसिबें न्ह्यः वंगु पुस १२ गते १ लख २२ हजार तका दामं लुँया कारोवार जूगु खः । वधुंकाः थुखे मू छुं क्वाहाँ वनाः फागुन ३ गते १ लख १६ हजार ५ सय तकाय् क्वाहाँ वःगु खः । फागुन ३ गतेनिसें धाःसा मू थाहाँ वःगु खः ।

छाय् थाहाँ वनाच्वन लुँया भाः ?

लुँया मू च्वय् क्वय् जूगुलिं नेपाःया छुं नं भूमिका मदु । अन्तर्राष्ट्रिय बजारय् न्हिच्छि जुइगु कारोवार लिपा लिपांगु मू गुलि कायम जुइ, उकिया हे आधारय् नेपाल सुनचाँदी व्यवसायी महासंघं नेपालय् मू निर्धारण याइगु खः ।

अन्तर्राष्ट्रिय बजारय् सोमवाः छन्हुं हे १.४४ प्रतिशतं थाहाँ वनाः प्रतिऔस २११३ अमेरिकी डलर कायम जुल । गुकिं यानाः नेपाली बजारय् मंगलवाः छन्हुं हे तोलाय् निद्वः तका दां लुँया मू थाहाँ वंगु खः ।

अन्तर्राष्ट्रिय कमोडिटी मार्केटय् जुइगु माग व आपूर्तिं लुँया मू निर्धारण जुइ । लुँया माग व आपूर्तियात धाःसा यक्व विषयस लिच्वः लाकी । छुं मू विषय अमेरिकालिसें शक्तिशाली मुलुकया ब्याजदर घटबढ, उगु मुलुकया स्टक मार्केट घटबढ, विजनेश विस्तार व रोजगारी घटबढ, उगु मुलुकया अर्थतन्त्र चलायमान व अन्तर्राष्ट्रिय द्वन्द्व खः ।

थुगु इलय् वहे आपालं विषयया हुनिं लुँया मू थाहाँ वंगु व्यवसायीपिन्सं धाःगु दु । इमिगु कथं आः थ्व फुक्क अवस्थां लिच्वः लाःगु दु, गुकिं यानाः लुँया मू नं न्हूगु रेकर्ड दयेकूसें न्ह्यःने वनीगु अनुमान यानाहःगु दु ।

नेपाल सुनचाँदी व्यवसायी महासंघया पुलांम्ह नायः मणिरत्न शाक्यं धाःगु दु, ‘अमेरिकी केन्द्रीय बैंक फेडरल रिजर्भ बैंकं सन्दर्भ ब्याजदर क्वकायेगु खुलासा यायेधुंकूगु दु, गुकिं यानाः अन्तर्राष्ट्रिय बजारय् लुँया मू आपालं थाहाँ वन व नेपाःया बजारय् लिच्वः लात ।’

आः फेडरल रिजर्भ बैंकं सन्दर्भ ब्याजदर न्यूनतम ५.२५ निसें अधिकतम ५.५० तकया सीका क्वःछ्यूगु दु । गुगु दर २३ दँ थुखेया हे उच्च खः । उपभोक्ता मूल्यवृद्धि २ प्रतिशत क्वकायेगु रणनीति कथं बैंकं थकाःगु ब्याजं अर्थ पूर्ण रुपं ज्या यानाच्वंगु दु । आः मूल्यवृद्धि दर ३ प्रतिशत लिक्क क्वाहाँ वःगुलिं बैंकं ब्याजदर क्वकायेगु जानकारी बिइधुंकूगु दु ।

शाक्यया कथं जब अमेरिकी केन्द्रीय बैंकं ब्याज क्वकाकाः वनी, उकिं लुँपाखे लगानी मोडे जुइफु व माग अप्वयेगु याइ । अथेहे, अन्तर्राष्ट्रिय व्यावसायिक विस्तारया क्रम चीब्या जूगु व लगानी सुरक्षाया नितिं लुँ छनोटय् लाःगु शाक्यं धाःगु दु ।

शाक्यं धाःगु दु, ‘हलिंया आपालं मुलुकया आर्थिक वृद्धिदर खुम्चेजूगु अवस्थाय् दु, थीथी प्रक्षेपणं नं तत्काल सुधार जुइगु आधार क्यंगु मदु, उकिं यानाः व्यवसाय विस्तारसिबें नं लगानी सुरक्षाया नितिं आः लुँ यक्वसिगु रोजाइ जूगु दु ।’

अन्तर्राष्ट्रिय द्वन्द्व छखेपाखे कायम जूगुलिं नं लुँ बजारयात लिच्वः लाकीगु शाक्यं धाःगु दु ।

Categorized in बजाः