- नर्मदेश्वर प्रधान

थौंकन्हय् । संविधानया मस्यौदास जनताया सुझाव संकलन जुयाच्वंगु दु । निन्हु प्यन्हु ई ब्यूगु दु । थाय् थासय् सभासदत वनी । संविधान मस्यौदाबारे मत, प्रतिक्रिया छु, कायेगु ज्याझ्वः न्ह्याकी । संविधान मस्यौदाबारे सुझावया लागि जनताय् छ्वयेमाःगु प्रावधान कथं सुझाव संकलन याइ । तर थ्व ज्याझ्वः क्यालेण्डर कथं जुइमखु । जनताया सुझाव संकलनया लागि खास गुलि ई क्वछिनातःगु खः व ई क्वपाली । ‘फास्ट ट्र्याक’या नामय् ईयात हे त्वाःल्हाइ । सुझाव संकलनया ज्या करकापय् याः थें जक सम्पन्न याइ । कांग्रेसया छम्ह युवा नेतां थ्व खँय् असन्तोष प्वंकुसें आलोचनात्मक टिप्पणी याइ । ‘फास्ट ट्र्याक’ धइगु दू्रतगतिं ज्या सम्पन्न यायेगु जुइ । दू्रत गतिया नामय् अत्यावश्यक प्रक्रियायात हे म्हासे यायेगु, तोडमोड यायेगु जुइ मज्यू । सुझाव संकलनया निंतिं यानातःगु ईयात कटौती यानाः जकया ई जनतायात ब्यूगु खः, थ्व सरासर जनताप्रति धोखा खः । युवानेता टिभीया अन्तर्वार्ताय् गर्जे जुइ । युवानेतां थ्व खँ धात्थें नुगलंनिसें धाःगु खः वा जनतायात ह्ययेकेगु नाटक जक क्यंगु खः । थ्व खँ शंकास्पद हे जुइ । थौंकन्हय् नेतातसें जनता खनाः उलि त्रसित जुइमाःगु महसुस मयाः । उगुंथुगुं खँ ल्हानाः जनताया म्हुतुप्वाः तिकी । जनतायात झंगः ल्हायेफइ धइगु विश्वास थौंकन्हयया नेतातयके पर्याप्त दइ । उकिं इमिसं छु खँ ल्हाइ उकिया इमान्दारिताप्रति मिखा तिस्सी । इमित विश्वास यायेथाय् दइमखु ।

मेम्ह कांग्रेस मन्त्री नरहरि आचार्यजुं सुझाव संकलनयात कयाः मेगु हे अर्थ छ्यानाः क्यनी । थ्व संविधानया मस्यौदा जनताया चाहनाया प्रतितिनित्व यानाच्वंपिं सदस्यतसें दयेकूगु खः । उकिइ जनताया मत स्वतः अन्तर्निहित जुइ । उकिं मस्यौदाया सुझाव संकलन धइगु न्हूगु खँ जुइमखु । अथे हे छम्ह नेतां धाइ– सुझाव संकलन धइगु जनमत संग्रह मखु । संविधान मस्यौदाप्रति जनताया प्रतिक्रिया छु स्वयेगु सामान्य प्रक्रिया जक खः । थ्व जनमत थें बाध्यात्मक जुइमखु ।

सुझाव संकलनया नामय् निन्हु प्यन्हु जनताय् वनेगु नाटक जुइ । जनताया पुचलय् मस्यौदा थ्यंकागु भान सृजना याइ । सुझाव संकलन यानागु विश्वास बी । तर छम्ह नेतां धाइ संविधानसभायात जनतां संविधान निर्माण यायेत सार्वभौम अधिकार ब्यूगु दु । संविधानसभा स्वयं सार्वभौम अधिकार सम्पन्न जूगुलिं सुझाव संकलनप्रति बाध्यात्मक जुइ मखु  । संविधान निर्माणया ठेकेदार सभासद नेतातसें थ्व खँ स्पष्ट धयाच्वंगु दु । उकिं संविधान मस्यौदा प्रतिया सुझाव संकलनया छु गुलि मतलब दइगु खः ? छुं जुइ ला ? जोश जोशं सुझावत बियाच्वंपिं दु । तर सुझावत फसय् तनावनीगु छाँटकाँट दु । इमिसं ख्येँय् थ्वयेकीगु सम्भावना मदु । सुझाव संकलन जनतायात किसिया क्यनेगु वा जक थें च्वं । दुनें दुनें न्ह्ययेगु, नयेगु, प्वाः जायेकीगु वा मेगु हे दुगु खँ स्पष्ट जुइ । निन्हु प्यन्हु सुझाव संकलनया भ्रम थनी । थःगु सुझावं छुं ज्या याइ ला गुलिस्यां विश्वास नं काइ । तर थ्व भद्रगोल विधिं क्यनी, थ्व सुझाव संकलन यथार्थय् गुलि विश्वसनीय खः ।

बहुमत दुगु राजनीतिक शक्ति स्वयं जनताया प्रतिनिधि खः । वं हानं जनताया मत कयाच्वनेमाःगु आवश्यकता मदु । बहुमतवादीतसें सुझाव संकलनयात नां जकया औपचारिकता खंकी । उकिइ खास गाम्भिर्यता खंकीमखु । जनताया पक्षं छु छु सुझाव वइ । मस्यौदाकारतयके पूर्व ज्ञान दइ । सुझाव संकलनय् दइगु विरोधीतय् सम्भावित खँय् इमिके पूर्वानुमान मदुगु मखु । विरोधी पक्षया खँत प्रति इमिके विमति दुगुलिं हे इमिसं संविधानया मस्यौदाय् इमित थाय् मू थाय् बीमखु । बहुमतया दम्भं मात्र मस्यौदारकारतसें आः वयाः इमि अस्वीकृत खँतयत छाय् महत्व बियाच्वनी । आः प्यंगू दलया बहुमतीय सहमतिं दयेकूगु संविधान दइ । वइ । हाःपिं हालाच्वनी । झूलया पिने पति हाः थें । थौंया राजनीतिक परिस्थितिं थ्व हे खँया संकेत याइ । याःगु खनेदइ ।

नेपालय् मल्लकालय् छम्ह प्रख्यात तान्त्रिक दु जामनः गुभाजु । धाइ वं लँ चायेफु । अर्थात् गनं वनेमाःसा दथुइ दुगु लँ चानाः थ्यंकेमाःथाय् तुरुन्त थ्यंकेफु । दिल्ली वने माःसा दिल्ली वनेगु लँयात त्वाःल्हानाः, हाचां गायाः वनी । तर थ्व फास्ट ट्र्याक विधि मखु । फास्ट ट्र्याकय् लँ स्वयं चीहाः जुइ । अन गति दू्रत जुइ । अन लँ चायेगु खँ जुइफइमखु । तर थौं संविधान निर्मातातसें फाष्ट ट्र्याक नामय् गुलिखे लँ हे क्वपाला बी । त्वाःथला बी । जादुमन्त्रं लँ चानाः लक्ष्यय् थ्यंकी । चमत्कार क्यनी । थौं देशया राजनीति फूफा तन्त्रमन्त्रं ज्या यानाच्वंगु दु । क्षण क्षणय् जादू, चमत्कार जुयाच्वंगु दु ।

–०–