नेवा: अनलाइन न्युज | २०७२ श्रावण १३, बुधबार १६:१९:१०

थौंकन्हय् इन्टरनेट व मोबाइलया महत्व न्ह्यिान्हिथं अप्वयावंगु दु । थीथी कथंया इन्टरनेट अकाउण्टय् छ्यलेगु पासवर्डया सुरक्षा व गोप्यतालिसे आर्थिक, सामाजिक व नैतिक लगायतया गोपनीयता व महत्व स्वानाच्वंगु दु । 

थुकथं थःगु पासवर्डयात सुरक्षित तयेत  फयांफक्व कुतः यायेमाः । मखुसां सुनां नं अःपुक पासवर्ड खुइगु वा ह्याक याइगु जोखिम दइ । थुकिं छिगु गोप्य डाटा जक मखु बैंकया दां तकं खुइफुगु सम्भावना दइ । पासवर्ड कमजोर मजुइमा व सुरक्षित जुइमा धकाः स्यल्लाःगु पासवर्ड सेट यायेगु छुं छुं तरिका थन न्ह्यब्वया च्वना । 

• छगू हे पासवर्ड छगू स्वयां अप्वः वेबसाइट वा अकाउण्टया निंतिं छ्यलादी मते । थथ यायेबलय् सुनां नं छिगु छगू अकाउण्टया पासवर्ड लुइकल धाःसा फुक्क अकाउण्टया ताःचाः लुइकीगु जोखिम दइ । अर्थात् छफ्वः ताःचा चालेवं पूरा दराज हे चाली । 
• ल्वःमंकाः नं १२३४५६, ००००, २४६८ व डब्लुएक्सवाइजेड थुज्वःगु कमजोर व अःपुक अनुमान याये फइगु पासवर्ड छ्यलादी मते । ह्याकरपिन्सं न्हापां थुज्वःगु हे पासवर्ड छ्यली व अप्वः थें्र थुज्वःगु पासवर्डत ह्याक जूगु दु । 
• थः कलाः, मचाखाचा, च्वनेगु थाय्, यःगु कासा वा क्लव, थःगु अफिसया नां थुज्वःगु खँ नं पासवर्ड तयादीमते । थ्व अप्वःसिनं अनुमान याइगु खँ खः । 
• गुलि ताःहाकः व स्पेसल क्यारेक्टर दुगु पासवर्ड जुइ, उलि हे सुरक्षित जुइ । उकिं पासवर्डय् छगः निगः आखल् क्यापिटल लेटर व स्पेशल क्यारेक्टर तयेगु यानादिसँ । 
• पासवर्डयात भ्वँतय् च्वयेगु व कम्प्युटरय् सेभ यायेगु यानादीमते ।  यदि छिं पासवर्ड ल्वःमनी ला धयाथें च्वनाः च्वये हे माःसां व पासवर्ड खः धकाः मसीक च्वयादिसँ । थथे च्वयेबलय् आखः म्हमसीक वा थःम्हं जक थुइक च्वयादिसँ । छगः निगः आखः अप्वः नं तयाः च्वयादीसां ज्यू । 

छितः माःथें ताःसा थःगु पासवर्डयात अनलाइन लकरय् नं तयादी फु । 

LastPass, SplashID Safe, 1Password   थुज्वःगु  सफ्टवेयर स्टोरं छिग ुपासवर्डयात इन्स्क्रिप्ट यानाः सुरक्षित तयातइ । वेबसाइटय् थःगु मास्टर पासवर्ड बियाः छिं लगइन यानादी फइ । 

थःगु मोबाइल फोनयात गुबलें नं  पासवर्ड रहित यानादीमते । छिगु फोनय् थःगु बारेय् यक्व महत्वपूर्ण जानकारी दयेफु, गुकियात मेपिसं स्वयेफु । 

बीबीसीया ग्वाहालिं