nepal investment baink

महामानव गौतम बुद्धया १० गू उपदेश

नेवा: अनलाइन न्युज | २०७६ जेठ ४, शनिबार १४:५८:१४

क्यमुनि सिद्धार्थ गौतम बुद्ध, गुम्ह बुद्धया रुपं म्हस्यू, एसियाया नगु कथं म्हस्यू, संसारया शान्तिया दूत कथं म्हस्यू, वसपोल छम्ह अन्तरज्ञानी खः व गुरु नं । वसपोलं बुद्ध धर्मया जग थनाः बिज्यात । ‘बीसी’या खुगूगु शताब्दीइ जन्म जुयाः प्यंगूगु शताब्दीइ वसपोल महापरिनिर्वाण जुयाः बिज्यागु खःसां नं वसपोलया विचाः, सन्देश, उपदेश थौतक नं उतिकं हे सान्दर्भिक जुयाच्वंगु दु ।

वसपोल महामानव गौतम बुद्धया विचाःतसें थौं नं संसारया करोडौं मनूतय्त उत्पे्ररणा बियाच्वंगु दु । थौं झीसं छिगु नितिं नं बुद्धया १० गू महान विचाः हयागु दु, गुकिं छिगु जीवनय् सदां न्ह्यःने वनेत ग्वाहालि जुइ ।

छगू– जीवनय् चीधंगु खँपाखें सुरुवात यायेगु खराब खँ मखु, थ्व बांलाःगु खँ खः

महामानव बुद्धं धयाः बिज्याःगु दु, “छगः धम्प थोपा थोपा लखं जाइ । अथेहे, बुद्धिमान मनुखं चिचीधंगु खँ मुंकाः थःके बांलाःगु खँपाखें भरिपूर्ण याइ ।”

छम्ह अमेरिकी कवि, दर्शनशास्त्री लिसें निबन्धकार राल्फ वल्डो इमरसनं छक्वः धयादीगु दु, “हरेक चित्रकार छक्वः अपरिपक्व हे जुइ । थुकिया बारे सोचेयानादिसँ, झी सकलसिनं चीधंगुपाखें हे सुरुवात यायेमाः तर थुकिया मतलब थ्व मखुकि झीसं व चीधंगु सुरुवातयात घृणा यायेनु । झीपिं सदां धैर्यवान जुइमाः, अले जक झीसं चाहेजुयागु सफलता कायेखनी । सुनांनं छुं नं सफलता चांचां काःगु मखु, उकिं सम्झे जुइमाः कि चीधंगु खँपाखें सुरुवात यायेनु व धम्प मजाःतले तक धैर्यवान जुइनु ।”

निगू– सोचाई हे सकतां ज्या खः

गौतम बुद्धं धयाः बिज्याःगु दु, “झीपिं गथे दु, व फुक्क झीपिं थःपिन्सं छु सोचेयानागु दु उकिया परिणाम खः । यदि सुं मनुखं गलत विचाः व धारणां ज्या याइ वा सोचेयाइ धाःसा वयात दुःख व पीडा प्राप्त जुइ । यदि सुं मनुखं स्वच्छ सोचाई तयाः खँ ल्हाइ वा ज्या याइ धाःसा वयात हर्ष व लसता प्राप्त जुइ । सोच कथंया व्यवहार धयागु छगू कथंया किचःथें हे खः, गुकिं गुबलें नं त्वःतीमखु ।”

बुद्धं छक्वः धयाः बिज्याःगु दु, दिमाग हे फुक्क खँ खः, छं छु सोचेयाइ, छ वहे जुइ । उकिं यदि लसतां म्वायेगु खःसा झीसं थःगु दिमागयात बांलाःगु व दयावान सोचाई नं जायेकेमाः । नकारात्मक सोचाई नं बुलुहुँ झीत हे बर्बाद यानाबिइ ।

छाय् धाःसा झीसं गथे सोचेयाइ व सोचार्य नं हे झीगु ज्यायात लिच्वः लाकी, वहे कथं हे झीसं कर्म याइ व झीगु कर्मं हे झीसं छु कायेखनी धैगु खँ निर्धारण याइ ।

बुद्धं धयाः बिज्यागु दु, ‘फुक्क खराब कर्मत दिमागपाखें हे बुयाः वइ । उकिं दिमागयात परिवर्तन यात धाःसा खराब कर्मत दिमागं तनावनी ।’

स्वंगू– क्षमा याये सयेकी

घृणा धयागु खँ घृणा यानाः म्हो जुइमखु, बरु माया यानाः म्हो जुइ । गुबलें छं क्षमा यायेमफयाः नुगः दुने बन्दी दयेकाः तयातःपिन्त खुल्ला याइ, उबले छं थःत नं वहे जेलपाखें मुक्त याइ ।

बुद्धया कथं झीसं सुयातं क्वय् मच्वंसे क्वय् तयेफइमखु । उकिं गुलि याकनं झीसं मेपिन्त क्षमा याये सयेकी उलि हे बांलाः जुइ ।

बुद्धं धयाः बिज्यागु दु, “वँय् सू–पागलपनथें जागु छुं मिँ दइमखु, घृणाथें जाःगु छुं अपराध दइमखु, मूर्खताथें जागु छुं जाल दइमखु, लोभथें जागु छुं खुसिबाः दइमखु ।”

प्यंगू– झीगु ज्या हे खः, व दकले महत्वपूर्ण जुइ

यदि छुं ज्या यायेमाःगु दुसा उकियात दुनुगलंनिसें मन बियाः हे यायेमाः । न्ह्यःने वनेगु नितिं जीवनय् न्हिथं छुं नं छुं यायेगु जरुरी जू । छगू पुलांगु धापू दु, ‘भगवानं सकल चखुं बखुंयात ‘की’ बियातःगु दु, तर सुयात नं वं इमिगु हे गुँडय् वांछ्वयाः बिइमखु ।’ उकिं यदि छिं छुं यानाच्वना दियागु दुसा दुनुगलंनिसें यानादिसँ, सफलता छिसं हे कायेखनी ।

न्यागू– थुइकेगु कुतः याये

‘हरेक क्षेत्रय् हुँ– लसता व शान्तिया नितिं, फुक्क मनूतय्गु हितया नितिं । थःगु मनयात सुझबुझया बिऊ प्रदान या, उज्वःगु मतथें गुकिं थःत च्याकाः खिउँजःयात तंकाः यचुगु जः हयाबिइ ।’
छम्ह अमेरिकी शिक्षक, लेखक व व्यवसायी स्टेफेन कोभें छक्वः धाःगु दु, ‘न्हापां थुइकेगु नितिं स्व, वधुंकाः जक थुइकी ।’

थुज्वःगुलि झीसं सोचेयाये फइ, खः थ्व धायेत ला अःपु तर थ्व उलि मछिंगु नं मजू गुलि झीसं सोचे याइ ।

मेम्ह व्यक्तिया विचाः थुइकेगु नितिं न्हापां थःके दूगु तंयात त्याग यायेमाः । मेपिनिगु खँ न्यने, वं छु अनुभव याःगु दु धैगु थुइके । वधुंकाः झीसं शान्ति कायेखनी । हरेक पल ठीक जुइगुसिबें लय् तयायेगु खँयात प्राथमिकता बिइनु ।

 

खुगू– थःगु दिमागयात वशय् ति

‘छुं नं खं झीत उलि लिच्वः लाकीमखु गुलि झीत झीगु थःगु अनियन्त्रित सोचाई नं यायेगु याइ ।’

युद्धया मैदानय् सलंसः मनूतय्त कैद यायेफुम्ह व्यक्तिसिबें नं व व्यक्ति महान जुइ, सुनां थःगु विचाःयात थःगु वशय् तयेफइ । झीगु विचाःयात झीसं समुद्रया छालथें यानाः व्यवहार याके बिइमज्यू ।

समुद्रया छालत शक्तिशाली जुइ व अनियन्त्रित जुइ । झीगु बसय् मदूगु विचाः नं अथेहे जुइ । झीसं सोचे यायेफु कि जिं थःगु सोचाईयात गुकथं नियन्त्रित यायेफइ, थ्व ला न्ह्याग्गु इलय् नं वयेफु । खः, तर थ्व खँयात थुकथं नं थुइके फइ । ‘झीसं थःगु छ्यं च्वसं ब्वइपिं पशुपंक्षीयात पने फइमखु, तर उपिं पशुपंक्षीयात थःगु छ्यनय् छेँ दयेकीगुपाखें धाःसा अवश्य नं पनेफु ।’

न्हयगू– शान्ति व सौहार्दपूर्ण लकसय् म्वायेनु

विजयी भावं घृणायात जन्म बिइ । थुकिं जीवनयात दुःखय् थ्यंकाबिइ । हार व जीतसिबें तापाक्क च्वंसा जक लसता व शान्तिपूर्वकं म्वायेफइ । थःगु मनय् छु लुयावइ व जक मालेगु नितिं पिने स्वयेमते । गुबलें गुबलें झीपिं यथार्थता व शान्तिपाखें तापाक्क च्वनेगु नितिं जक छुं खँ चायेजुयाच्वंगु जुइ । शान्ति धैगु छुं न्हूगु जागिर मखु, शान्ति आनन्द धैगु न्हूगु छेँ वा न्हूगु गाडी मखु, न कि न्हूगु वैवाहिक सम्बन्ध हे खः । सुख व शान्ति लिसें आनन्द धैगु ख थः दुने हे दइगु खँ खः ।

च्यागू– कृतज्ञ जुइनु

‘स्वास्थ्य धैगु दकले तःधंगु उपहार खः, सन्तुष्टि दकले तःधंगु धन खः ।’

सदां लुमंके, जीवनय् न्ह्याबलें छुं नं छुं जुइ, गुकिया नितिं झीपिं कृतज्ञ जुइमाः । म्हिगः बहनी देनाच्वंपिं सकलसिनं थौंया सुथ खनीगु जुइमखु । अथेहे, आपालं मनूत थौं छुं नं छुं ल्वचं कयाः ग्वारातुलाच्वंगु जुइफु । अथेहे, जीवनय् सदां छुं नं छुं जुइ, गुकिया नितिं झीसं थःत कृतज्ञ यानातयेमाः । तःधंगु हृदयं हे झीत तःधं याइ ।

गुंगू– झीसं स्यूगु खँय् सदां सत्य जुइनु

‘गथे छुं तःग्वःगु पत्थरयात फसं पुइके फइमखु, अथेहे ज्ञानी मनु प्रशंसा वा आरोपं तनीमखु ।’

झीसं आपालं खँ सीकेफु, तर झीसं सदां थःपिन्सं स्यूगु हे खँ ल्हाइमखु । यदि झीपिं लँपु दल धाःसा झीसं झीत छु यायेगु मसिया दःगु मखु, थ्व थुकथं जुइ छाय् धाःसा झीसं व ज्या मयाना गुगु झीसं स्यूगु खः, झीसं यायेमाःगु खः । थःप्रति सदां सत्य जुइनु ।

झिगू– लसता इनेनु

‘छगू मैनमतपाखें द्वलंद्वः मैनमत च्याकेफइ, व थुकिं उगु मैनमतया जीवन चीहाकः जुइमखु । लसता नं इनाः कम जुइमखु, म्हो जुइमखु ।’

थ्व खःगु खँ खः, लसता धैगु खँ गुबलें नं इनाः कम जुइमखु तर झन् अप्वयाः वइ, गुबले इनेगु याइ ।

थःगु लसता मेपिनिगु न्ह्यःने सुचुकेमते, लसता इनेगु या व थःगु जःखःया लकस (वातावरण)यात अझ बांलाकेनु ।