२०७२ मङ्सिर १२, शनिबार ०७:४२:०५

मनूतय्गु मिखाया रेटिनाया ल्यूने छगू थुज्वःगु प्रोटिन तत्व दुगु लुइकूगु दु, उकिं मनूतय्गु खुगूगु इन्द्रिय नं दुगु मानय् याये फइगु छगू न्हूगु अध्ययनं धाःगु दु । थ्व प्रोटिनं चुम्बकीय क्षेत्र म्हसिके फुगु लुइकूगु दु । उकिं थुकियात म्याग्नेटोसेन्टरया् रुपय् ज्या याये फुगु तत्वया रुपय् पहिचान याःगु दु ।
मासाच्यूसेटस् मेडिकल कलेजया स्टेभेन रेपोर्टं लाइभ साइन्स पत्रिकायात धाःगु दु, ‘थुकिं छगू न्ह्यसः थंगु दु कि झीसं खुगूगु इन्द्रियया बारेय् हाकनं छकवः विचाः यायेगु कि मयायेगु ? जीवजन्तुत गुकथं बाय् हिली धइगु ख“ महत्वपूर्ण खः धकाः मानय् याइ, सायद थ्व प्रोटिनं मनूतय्त नं चुम्बकीय क्षेत्र पत्ता लगय् यायेगु महत्वपुर्ण ज्या यानाच्वंगु दयेमाः ।’
न्हापाया अनुसन्धानतय्सं समुद्री काउलीत व बाय् हिलीपिं पंछीतय्गु बारेय् तथ्यत पत्ता लगय् याये धुंकूगु दु । थुकिया लिसें चुम्बकीय क्षेत्र पत्ता लगय् याये फुगु क्षमतां छुं ख“ सिइदइगु ख“य् नं ग्वाहालि बियाच्वंगु दयेफु । रेपोर्टं धाइ, ‘झीसं छुं नं ज्वलंयात गुकथं खनी धइगु ख“यात चुम्बकीय क्षेत्रया को–अर्डिनेट प्रणालीइ हिलाः चित्र दयेकाः क्यने फइ । दिक् व काल (ई) दुने ज्वलंतय्त झीसं गुकथं खनी धइगु ख“ आः झीसं न्हापा गुबलें विचाः मयानागु ढंगं थुइकेत आः ग्वाहालि जूगु दु ।’
चुम्बकीय क्षेत्र पहिचान याये फुपिं जीवजन्तुतय्गु इन्द्रिय क्रिप्टोक्रोम्स धइगु छगू प्रोटिन तत्वय् दइ धाइ, आः थ्व मनूतय्के नं लूगु दु – न्यूरो बायोलोजिष्ट रेपोर्टं धयादी ।
न्हापाया व्यवहारीय अनुसन्धानतय्सं मानिसतय्सं  चुम्बकीय क्षेत्र पत्ता लगय् याये फइमखु धकाः क्यंगु खः व थ्व क्षमता विवादया हे विषय जुयावयाच्वंगु दु । थ्व प्रमाण नं दयाच्वंगु दु कि जैव चुम्बकीयत्वं झीगु मिखायागु प्रकाश प्रणालीइ लिच्वः लाकी ।
मनूतय्गु थ्व इन्द्रिय दु कि मदु धकाः थुइकेगु नितिं रेपोर्ट व वय्कःया ग्वाहालिमिपिसं सिसाबुसाय् दाइपिं जंगली भुजिंतय्के थुकिया परीक्षण याःगु खः । उपिं भुजिंतय्त निथ्वः यानाः छथ्वःयात उमिगु क्रिप्टोक्रोम गथे खः अथेहे तयाः परीक्षण याःगु खःसा मेगु थ्वःयात उकिया थासय् मनूया प्रोटिन तयाः परीक्षण याःगु खः ।
उमिसं व भुजिंतय्त टी आकारया चक्कर भा“डाय् तयाः परीक्ष्ँण याःगु खः । व चक्कर भाडायात क्वायलं हिनातःगु खः ताकि उकिइ विद्यूत प्रवाह यायेवं हे चुम्बकीय क्षेत्र उत्पन्न जुइमाः । उगु टीमं गुगु पाटाय् चुम्बकीय प्रवाहय् गुलि मात्राय् प्रवाह छ्वयेगु धइगु ख“ बिस्कं बिस्कं दयेकातःगु खः । उमिसं पृथ्वीया चुम्बकीय क्षेत्रया शक्तिया च्यादुगंतक अप्वः मात्राया चुम्बकीय क्षेत्र सिर्जना याःगु खः ।
थुकी मनूतय्गु क्रिप्टोक्रोम दुपिं भुजिंतय्सं जक चुम्बकीय क्षेत्र प्रतिया संवेदनशीलता दुगु व्यवहार क्यन । उमिसं उज्वःगु चुम्बकीय क्षेत्रपाखें छलय् जुइत, बचय् जुइत स्वल । गुबले उकिइ चाकुगु वस्तु तयाः सवाः कायेकल, उगु इलय् चुम्बकीय क्षेत्रय् हे चाकुगु दइ धकाः उकिया हे आधारय् चाकुगुलिइ भुलय् नं जू वल । थ्व प्रोटिनं हाकनं व“चुगु रंगय् जक ज्या यात । ‘नेचर कम्यूनिकेशन’या जुन २१ अंकय् थ्व अनुसन्धानया पूर्ण विवरण छापय् जूगु दु ।